Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT opłat pobieranych przez Gminę za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych oraz dróg wewnętrznych

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: ustawa z dnia 11 marca 2004 r.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody (art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.). Natomiast, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej jako: ustawa z dnia 8 marca 1990 r.), do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. zadania obejmujące sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Natomiast w świetle art. 9 ust. 1 ustawa z dnia 8 marca 1990 r., w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

W interpretacji indywidualnej z dnia 14 stycznia 2025 r. (sygnatura 0113-KDIPT1-3.4012.998.2024.1.MJ) wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Wnioskodawca, gmina, wystosował pytanie czy pobierane przez gminę odpłatności za zajęcia pasa drogowego dróg publicznych oraz dróg wewnętrznych znajdujących się na terenie gminy stanowią czynności podlegające opodatkowaniu VAT po stronie gminy. W przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym, działając jako zarządca dróg gminnych, wydaje on decyzje na zajęcie pasa drogowego dróg publicznych (gminnych) w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (dalej: Decyzje). Ponadto Wnioskodawca zawiera umowy cywilnoprawne na zajęcia pasa drogowego dróg wewnętrznych, o których mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy, które nie stanowią dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy (dalej: Umowy), celem prowadzenia robót w pasie drogowym (np. wykonanie przyłączy), bądź umieszczenia w pasie drogowym urządzeń liniowych obcych (m.in. przyłączy) albo reklam. Wnioskodawca na podstawie Decyzji i Umów pobiera od podmiotów zajmujących pas drogowy opłaty.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że pobieranie opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych i dróg wewnętrznych przez gminę mieści się w zakresie jej zadań własnych, określonych w ustawie o samorządzie gminnym oraz ustawie o drogach publicznych. W konsekwencji, czynności te nie stanowią działalności gospodarczej, a gmina nie występuje w tym zakresie w charakterze podatnika VAT.

Stanowisko zaprezentowane w interpretacji indywidualnej jest zgodne z dominującym poglądem w doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwem sądów administracyjnych. Wskazuje się, że organy władzy publicznej, w tym jednostki samorządu terytorialnego, nie są podatnikami VAT w zakresie realizowanych zadań publicznych, do których zostały powołane. Wyłączenie to dotyczy również opłat pobieranych w związku z tymi zadaniami.

Wróć do spisu treści serwisu