W niniejszym artykule autorka omówiła problematykę opłat, tzw. opłaty małpkowej i opłaty cukrowej, które zaczną obowiązywać od dnia 1 stycznia 2021 r.
W dniu 25 sierpnia 2020 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów1, która m.in. wprowadza nowe daniny publiczne:
- opłatę od sprzedaży napojów alkoholowych w opakowaniach jednostkowych o pojemności nieprzekraczającej 300 ml (art. 2 ww. ustawy);
- opłatę od napojów zawierających określone substancje słodzące i psychoaktywne (art. 7 ww. ustawy).
Zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. jej przepisy miały zacząć obowiązywać z dniem 1 lipca 2020 r. Na mocy art. 19 ustawy z dnia 24 lipca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epidemią COVID-192 przesunięto jednak termin wejścia w życie tych danin na dzień 1 stycznia 2021 r.
Przepis art. 92 ust. 11 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi3 wskazuje, że opłata za zezwolenie, o którym mowa w art. 9 ust. 1 lub 2, dla przedsiębiorcy zaopatrującego przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w napoje alkoholowe w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml wynosi dodatkowo 25 zł za każdy pełny litr 100% alkoholu w tych opakowaniach. Opłatę tę wnosi się również w przypadku dokonywania czynności, o których mowa w art. 92 ust. 8-10 tej ustawy, w stosunku do napojów alkoholowych w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml.
Obowiązek wniesienia powyższej opłaty powstaje w momencie zaopatrzenia w napoje alkoholowe w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml.
Przepis art. 92 ust. 16 ustawy z dnia 26 października 1982 r. stanowi, że organem właściwym w sprawie opłaty w części, o której mowa w ust. 11, jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie, o którym mowa w art. 9 ust. 1 lub 2.
Przedsiębiorca posiadający powyższe zezwolenie jest obowiązany, odrębnie w odniesieniu do każdego zezwolenia, do:
- złożenia w postaci elektronicznej informacji, opatrzonej podpisem kwalifikowanym, według wzoru, o którym mowa w art. 92 30 przywołanej ustawy, organowi, o którym mowa w ust. 16, za pośrednictwem systemu informatycznego ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
- obliczenia i wniesienia na rachunek właściwego urzędu skarbowego opłaty w wysokości, o której mowa w art. 92 11 tej ustawy
- do końca miesiąca następującego po zakończeniu półrocza.
Omawiana opłata stanowi w wysokości:
- 50% dochód gmin, na których terenie jest prowadzona sprzedaż napojów alkoholowych;
- 50% przychód Narodowego Funduszu Zdrowia.
Opłata od środków spożywczych, zgodnie z dodanym art. 12a ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym4, została natomiast nałożona na wprowadzone na rynek krajowy napoje z dodatkiem:
- cukrów będących monosacharydami lub disacharydami i środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności5;
- kofeiny i tauryny.
Zgodnie z art. 12a ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. przez wprowadzenie na rynek krajowy napojów, o których mowa w ust. 1, rozumie się sprzedaż napojów przez podmioty obowiązane do wniesienia opłaty, o których mowa w art. 12d ust. 1, do pierwszego punktu, w którym jest prowadzona sprzedaż detaliczna oraz sprzedaż detaliczna napojów przez: producenta, podmiot, o którym mowa w art. 12d ust. 1 pkt 2, podmiot nabywający napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub importera napoju, albo sprzedaż w przypadku, o którym mowa w art. 12e ust. 3.
Art. 12a ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2015 r. stanowi natomiast, że przez sprzedaż detaliczną, o której mowa w ust. 2, rozumie się dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach działalności gospodarczej zbywcy, odpłatnego zbywania towarów konsumentom na podstawie umowy zawartej:
- w lokalu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta6,
- poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 powyższej ustawy
- także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezaewidencjonowanej.
Zgodnie z art. 12b ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. za napój uważa się wyrób w postaci napoju oraz syropu będącego środkiem spożywczym, ujęty w PKWiU w klasach 10.32 i 10.89 oraz w dziale 11, w którego składzie znajduje się co najmniej jedna z powyżej wymienionych substancji, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie. W przywołanej ustawie określono również listę wyrobów wyłączonych z podlegania opłacie.
Opłacie nie podlega wprowadzenie na rynek krajowy napojów:
- będących wyrobami medycznymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych7;
- będących suplementami diety w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 39 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia8;
- będących żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego, preparatami do początkowego żywienia niemowląt, preparatami do dalszego żywienia niemowląt, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego i środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę, do kontroli masy ciała oraz uchylającym dyrektywę Rady 92/52/EWG, dyrektywy Komisji 96/8/WE, 1999/21/WE, 2006/125/WE i 2006/141/WE, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/39/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 41/2009 i (WE) nr 953/20099;
- będących wyrobami akcyzowymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym10;
- w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego oraz zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju;
- będących roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiającym wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci11, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju;
- będących wyrobami, w których na pierwszym miejscu w wykazie składników znajduje się mleko albo jego przetwory, niezależnie od ich sklasyfikowania w PKWiU.
Opłata oraz dodatkowa opłata, o której mowa w art. 12i ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r., stanowią w wysokości:
- 96,5% przychód Narodowego Funduszu Zdrowia;
- 3,5% dochód budżetu państwa, w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw finansów publicznych.
Przepis art. 12d ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. wskazuje, że obowiązek uiszczenia opłaty będzie ciążył na:
- podmiocie sprzedającym napoje do punktów sprzedaży detalicznej albo prowadzącym sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producentów, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub importu towarów;
- zamawiającym, w przypadku gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta, a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.
Na wysokość opłaty od środków spożywczych składają się następujące części:
- 0,50 zł za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g na 100 ml napoju lub za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej substancji słodzącej,
- 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju
- w przeliczeniu na litr napoju.
Napoje zawierające dodatek kofeiny lub tauryny są objęte opłatą w wysokości 0,10 zł w przeliczeniu na litr napoju. Wysokość opłaty dla napojów zawierających cukier lub substancje słodzące oraz kofeinę lub taurynę stanowi natomiast odpowiednio sumę części, o których mowa powyżej w pkt 1 lub 2, oraz opłaty od napojów zawierających kofeinę lub taurynę.
Maksymalna wysokość opłaty wynosi 1,20 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.
Podmioty obowiązane do uiszczenia powyższej opłaty mają obowiązek złożenia w postaci elektronicznej informacji, opatrzonej podpisem kwalifikowanym, organowi właściwemu w sprawie opłaty (tj. naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo adres siedziby podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz obliczyć i wnieść opłatę w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja, na rachunek właściwego urzędu skarbowego.
W przypadku nieuiszczenia rzeczonych opłat w terminie naczelnik urzędu skarbowego będzie zobowiązany ustalić, w drodze decyzji, dodatkową opłatę w wysokości odpowiadającej 50% kwoty należnej opłaty (tzw. opłata sankcyjna).
Przypisy:
1 Dz.U. poz. 1492 ze zm., dalej ?ustawa z dnia 14 lutego 2020 r.?.
2 Dz.U. poz. 1493; ustawa ta została podpisana przez Prezydenta RP i ogłoszona w Dzienniku Ustaw w tym samym dniu co ustawa z dnia 14 lutego 2020 r.
3 Tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 2277, dalej ?ustawa z dnia 26 października 1982 r.?.
4 Tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 2365, dalej ?ustawa z dnia 11 września 2015 r.?.
5 Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008, s. 16, ze zm.
6 Tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 287.
7 Tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 186.
8 Tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 1252 ze zm.
9 Dz. Urz. UE L 181 z 29.06.2013, s. 35, ze zm.
10 Tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 722.
11 Dz. Urz. UE L 136 z 25.05.2012, s. 1, ze zm.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 76
Vlog podatkowy ISP
Udostępniamy Państwu Video blog podatkowy Instytutu Studiów Podatkowych zawierający najnowsze wypowiedzi ekspertów Instytutu na temat zmian i interpretacji podatkowych prezentowane w formie krótkich filmów na kanale YouTube.