Opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej

Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 9 marca 2023 r., numer sprawy C‑571/21 odpowiedział na następujące pytanie prejudycjalne: czy art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96/WE Rady z dnia 27 października 2003 r w związku z art. 21 ust. 3 zdanie drugie tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że przewidziane w tym przepisie zwolnienie od podatku „energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji energii elektrycznej” obejmuje energię elektryczną wykorzystywaną w ramach wydobycia produktu energetycznego takiego jak węgiel brunatny w kopalni odkrywkowej i przekształcenia oraz dalszego przetwarzania tego produktu energetycznego w elektrowniach do celów produkcji energii elektrycznej?

Zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96 państwa członkowskie zwalniają od podatku na warunkach, które ustanawiają do celów zapewnienia prawidłowego i prostego stosowania takich zwolnień oraz zapobieżenia jakimkolwiek oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, produkty energetyczne i energię elektryczną wykorzystywaną do produkcji energii elektrycznej oraz energię elektryczną wykorzystywaną do utrzymania zdolności do produkcji energii elektrycznej.

Artykuł 21 ust. 3 zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96 stanowi, że zużycie produktów energetycznych na terenie zakładu produkującego produkty energetyczne nie jest uważane za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego, jeśli zużyciu ulegają produkty energetyczne produkowane na terenie zakładu. Drugie zdanie tego ustępu uściśla, że państwa członkowskie mogą uznać także, że zużycie energii elektrycznej i innych produktów energetycznych niewyprodukowanych na terenie takiego zakładu oraz zużycie produktów energetycznych i energii elektrycznej na terenie zakładu produkującego paliwa, wykorzystywanych do wytwarzania energii elektrycznej, nie stanowi zdarzenia powodującego powstanie zobowiązania podatkowego.

Trybunał Sprawiedliwości w pierwszej kolejności wskazał, co się tyczy brzmienia art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, z zawartego w tym przepisie wyrażenia „produkty energetyczne i energia elektryczna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej” wynika, że wykorzystanie energii elektrycznej charakteryzuje się dwoma aspektami.

Trybunał Sprawiedliwości zauważył iż z jednej strony wykorzystanie energii elektrycznej musi mieć miejsce w ramach produkcji energii elektrycznej poprzez bezpośredni udział w procesie technologicznym tej produkcji (zob. podobnie wyrok z dnia 3 grudnia 2020 r., Repsol Petróleo, C‑44/19, EU:C:2020:982, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo). Wynika z tego, że wykorzystanie energii elektrycznej do operacji przekształcania i przetwarzania produktu energetycznego takiego jak węgiel brunatny, jak na przykład rozdrabnianie, oddzielenie ciał obcych, kruszenie i suszenie, może być objęte zwolnieniem przewidzianym w art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, jeżeli operacje te są niezbędne i bezpośrednio przyczyniają się do procesu produkcji energii elektrycznej. Natomiast, zwolnienie od podatku na podstawie tego przepisu nie obejmuje wykorzystywania energii elektrycznej, które ma miejsce jedynie przy okazji operacji produkcji energii elektrycznej, jak ma to miejsce w szczególności w przypadku zużycia energii elektrycznej w budynkach administracyjnych elektrowni.

Z drugiej strony zwolnienie od podatku zakłada, że energia elektryczna jest wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, a nie do wytwarzania produktu energetycznego takiego jak węgiel brunatny. Wynika stąd, że w zakresie, w jakim energia elektryczna jest wykorzystywana w ramach każdej operacji dotyczącej produkcji węgla brunatnego, a w szczególności w ramach jego wydobycia i transportu w celu składowania, zużycie to nie jest objęte zwolnieniem przewidzianym w art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96.

W ocenie TSUE nie ma znaczenia, że surowiec, taki jak węgiel brunatny, jest wydobywany w kopalni, aby następnie zostać wykorzystany w ramach zintegrowanego procesu produkcji energii elektrycznej, który odbywa się w tym samym miejscu produkcji lub przynajmniej w pobliżu miejsca wydobycia, wobec czego wydobycie węgla brunatnego i jego transport stanowią etapy pośrednie nierozłącznie związane z tą szczególną metodą produkcji energii elektrycznej. Sama bowiem okoliczność, że wykorzystywana energia elektryczna prowadzi do produkcji energii elektrycznej wyłącznie za pośrednictwem produktu energetycznego, który co do zasady sam jest przedmiotem opodatkowania przewidzianego w dyrektywie 2003/96, wskazuje, że owa energia elektryczna nie przyczynia się „bezpośrednio” do procesu technologicznego produkcji energii elektrycznej.

Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) orzeka, co następuje:

artykuł 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96/WE Rady z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej w związku z art. 21 ust. 3 zdanie drugie tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że:

przewidziane w tym przepisie zwolnienie od podatku „energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji energii elektrycznej” nie obejmuje energii elektrycznej wykorzystywanej w ramach wydobycia produktu energetycznego takiego jak węgiel brunatny w kopalni odkrywkowej, jeżeli ta energia elektryczna jest wykorzystywana nie w procesie technologicznym wytwarzania energii elektrycznej, lecz do wytwarzania produktu energetycznego. Zwolnienie to może natomiast obejmować dalsze przetwarzanie i obróbkę tego produktu energetycznego w elektrowniach w celu produkcji energii elektrycznej, o ile operacje te są niezbędne i bezpośrednio przyczyniają się do procesu technologicznego tej produkcji.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu