W wyroku z dnia 24 marca 2022 r. sygn. akt III FSK 415.21 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przedsiębiorca, którego działalność gospodarcza polega m.in. na wznoszeniu budynków mieszkalnych, zobowiązany jest zapewnić infrastrukturę m.in. wodociągową, która jest niezbędna do osiągnięcia celu gospodarczego (sprzedaży mieszkań). Budowle te są więc związane z działalnością gospodarczą.
W przedmiotowej sprawie Spółka zwróciła się do DKIS z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. We wniosku Spółka wyjaśniła, że była właścicielem sieci wodociągowej zlokalizowanej na kilku działkach i nie deklarowała ich w podatku od nieruchomości. W jej ocenie sam fakt posiadania gruntów, budynków czy budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą nie jest podstawowym i wystarczającym warunkiem prawnym do zaliczenia tych nieruchomości do kategorii przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Spółka podkreśliła również, że jako właściciel sieci wodociągowej wraz z zasuwami i hydrantami nie deklarowała przedmiotowych obiektów w podatku od nieruchomości. Budowle te są posadowione na gruntach związanych z budynkami mieszkalnymi i służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych mieszkańców. Spółka, nie będąc przedsiębiorcą przesyłowym, nigdy nie czerpała z nich żadnych dochodów (takie dochody uzyskiwało jedynie przedsiębiorstwo wodociągowe). Jej zdaniem sieć wodociągowa nie jest i nie była nigdy związana z jej działalnością gospodarczą, więc nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Prezydent miasta uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe i stwierdził, że sieć wodociągowa na etapie budowy i sprzedaży mieszkań była konieczna. I choć spółka nie jest przedsiębiorcą przesyłowym, to była właścicielem budowli niezbędnej do osiągnięcia celu gospodarczego, tj. sprzedaży mieszkań. Dlatego sieć powinna być zgłoszona do opodatkowania.
Spółka zaskarżyła interpretację, jednak WSA w Poznaniu oddalił skargę Spółki. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że Spółka prowadzi działalność gospodarczą, więc jest przedsiębiorcą i była właścicielem sieci, tj. budowli. Już z tego powodu była dla niej podatnikiem spornego podatku. I owszem, choć spółka zajmuje się budownictwem mieszkaniowym, to warunkiem uznania budynków za mieszkalne byłoby ustalenie, że zaspokajają one potrzeby mieszkaniowe. Ze stanu faktycznego zaś nie wynika, że mieszkania przed datą ich sprzedaży były użytkowane w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych.
Od przedmiotowego wyroku Spółka złożyła skargę kasacyjną do NSA. Jednak w przedmiotowej sprawie NSA podzielił stanowisko WSA w Poznaniu. W uzasadnieniu wyroku NSA wskazał, że „(…) Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej oraz argumentacji podniesionej w piśmie skarżącej z 11 marca 2022 r., Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że skarga kasacyjna nie może zostać uwzględniona, bowiem mimo częściowo wadliwego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu. Warto zwrócić uwagę, że WSA w Poznaniu w zaskarżonym wyroku podzielił wprawdzie stanowisko organu interpretacyjnego, że z legalnej definicji określenia „grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” zawartej w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. wynika wprost, że już sam fakt posiadania gruntów, budynków czy budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest podstawowym i wystarczającym warunkiem prawnym do zaliczenia tych nieruchomości do kategorii przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Brak jednak podstaw, żeby twierdzić, że art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. rozumiany był przez WSA w Poznaniu jedynie w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, co zakwestionował Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 24 lutego 2021 r., SK 39/19, stwierdzając że takie rozumienie art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. jest niezgodne z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji RP.
Podkreślenia wymaga, że WSA w Poznaniu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku również zauważył, iż jako przedsiębiorca, którego działalność gospodarcza polega m.in. na wznoszeniu budynków mieszkalnych, skarżąca spółka zobowiązana była zapewnić infrastrukturę m.in. wodociągową, która była niezbędna do osiągnięcia celu gospodarczego (sprzedaży mieszkań). Skarżąca na skutek swojej decyzji „zrzekła się wszelkich roszczeń związanych z eksploatacją i bezumownym korzystaniem z przedmiotowych budowli”. Budynki i związane z nim budowle, będące w posiadaniu przedsiębiorcy (skarżącej spółki), przeznaczone były bowiem po zakończeniu budowy do obrotu gospodarczego (powyżej wymienione budowle skarżąca spółka sprzedała w dniu 1 sierpnia 2017 r. przedsiębiorstwu wodociągowemu), a więc były związane z działalnością gospodarczą. Tym samym zarzut naruszenia art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. przez błędną wykładnię WSA w Poznaniu słusznie ocenił jako niezasadny.
Trafnie WSA w Poznaniu ponadto ocenił, że niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 1a ust. 2a pkt 1 u.p.o.l., który stanowi, że do gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zalicza się budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu słusznie zauważył, że pytanie skarżącej spółki we wniosku o udzielenie interpretacji odnosiło się do budowli, a nie do budynków i gruntów związanych z tymi budynkami”.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 76