Podstawa opodatkowania odsetek od wypłaconej spadkobiercom najemcy zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej będzie różna w zależności od momentu naliczenia odsetek: przed i po chwili otwarcia spadku.
Zagadnienie opodatkowania odsetek z tytułu wypłaconej spadkobiercom najemcy zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej było rozpatrywane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 11 września 2020 r. sygnatura 0113-KDIPT2-2.4011.563.2020.1.AKR.
Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny. Przepis ten stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty danego świadczenia nie są wliczane do wartości tego świadczenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.
Odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Dlatego też nie można utożsamiać odsetek z długiem głównym. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego ? są skutkiem niewykonania zobowiązań.
Odsetki ustawowe z tytułu nieterminowej wypłaty zwaloryzowanej kaucji nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym, w związku z czym co do zasady, stanowią dla dotychczasowego najemcy przychody z innych źródeł.
Inaczej ma się sprawa w przypadku odsetek przysługujących spadkobiercy zmarłego najemcy. Jak słusznie zauważył Dyrektor KIS, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 ? Kodeks Cywilny, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Spadek otwiera się w chwili śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa go z chwilą otwarcia spadku. Należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem z chwilą jego śmierci, a więc data śmierci jest granicą dla ustalenia tego co wchodzi w skład masy spadkowej. Prawa i obowiązki spadkodawcy należące do niego w chwili śmierci wejdą w skład masy spadkowej. Tak jak stwierdził Dyrektor KIS, majątek nabyty w drodze spadku na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. jest wyłączony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, natomiast podlega opodatkowaniem podatkiem od spadków i darowizn, zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn.
Z powyższego należy wywieźć co następuje:
- odsetki ustawowe z tytułu nieterminowej wypłaty zwaloryzowanej kaucji przysługujące spadkodawcy w dniu jego śmierci wejdą w skład masy spadkowej i podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn;
- odsetki ustawowe z tytułu nieterminowej wypłaty zwaloryzowanej kaucji naliczone po dniu otwarcia spadku będą odrębną od nabycia spadku czynnością prawną przysługującą spadkobiercom, nie wejdą w skład masy spadkowej i będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Aleksandra Szczęsny
Konsultant podatkowy, Śląski Oddział Instytutu Studiów Podatkowych
aleksandra.szczesny@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50