Nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej w drodze darowizny może rodzić pytanie o konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych[1], podatkowi temu podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy podstawę opodatkowania przy umowie darowizny stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. Jak podkreśla się w doktrynie prawa, „długiem” w odniesieniu do darowizny, są wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem darowizny, łącznie z roszczeniami obdarowanego z tytułu poczynionych przez niego nakładów na przedmiot darowizny. Natomiast „ciężarem” jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową[2]. Zatem pod pojęciem długów i ciężarów, o których mowa w tym przepisie rozumieć należy całość obowiązków, do wykonania których zobowiązany będzie obdarowany w związku z przyjęciem darowizny. Mogą to być zarówno długi i ciężary bezpośrednio związane z przedmiotem przyjętej darowizny, jak również mogą to być przypadki, gdy obdarowany w związku z przyjęciem darowizny przejmuje zobowiązania, które nie są bezpośrednio związane z przedmiotem przyjętej darowizny, lecz wynikają z innych zdarzeń, takich jak umowy cywilnoprawne, jednostronne czynności prawne dokonane przez darczyńcę czy też zobowiązania wynikające z mocy ustawy. W sytuacji, gdy umowa darowizny, nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to taka umowa darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organy podatkowe prezentują stanowisko[3], zgodnie z którym z treści art. 10§3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. wynika, że w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki. W rezultacie za zobowiązania występującego wspólnika oraz zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie wspólnik występujący oraz wspólnik przystępujący do spółki. Wszelkie potencjalne zobowiązania wiążące się z przedmiotem darowizny, byłyby zobowiązaniami spółki. Odpowiedzialność wspólnika pojawiłaby się natomiast dopiero wówczas, gdyby spółka nie mogła sama ze swojego majątku regulować zobowiązań. To oznacza, że zobowiązania te nie są przejmowane przez obdarowanego (wspólnika przystępującego) i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. [4]
[1] Dz.U. 2000 nr 86 poz. 959, t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1150, z 2018 r. poz. 2159, 2244, zwana dalej „ustawą z dnia 9 września 2000 r.”.
[2]Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 października 2018 r. sygn. 0111-KDIB4.4015.112.2018.2.LB
[3]Interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 12 lutego 2018 r, sygn.0111-KDIB4.4014.448.2017.3.PB, oraz z 17 października 2017 r. sygn. 0114-KDIP3-2.4014.92.2017.2.AK1, A. Sobiech, Opodatkowanie spółek osobowych, Warszawa 2016, s. 234 i nast.
[4] Sobiech A., Sobiech M. Sukcesja członkostwa w spółce osobowej w drodze darowizny -skutki podatkowe nr 2/ 2019
Maciej Sobiech
dyrektor Oddziału Wielkopolskiego
doradca podatkowy nr 09809
radca prawny nr wpisu 1845
