Ustawodawca w art. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. określa szczególne regulacje dotyczące opodatkowania towarów w przypadku likwidacji spółki lub zaprzestania przez przedsiębiorcę prowadzenia działalności gospodarczej. Niniejszy tekst podejmuje się omówienia podstawowych regulacji w tym zakresie.
Podstawowe przesłanki powstania obowiązku podatkowego w przypadku szeroko rozumianej likwidacji działalności spółki i zaprzestania działalności gospodarczej określa art. 14 ust. 1 Ustawy. Punktem wyjścia jest pewne zdarzenie skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego. Ustawodawca wymienia następujące sytuacje, w których określone kategorie towarów podlegają opodatkowaniu:
- rozwiązanie spółki cywilnej;
- rozwiązanie spółki handlowej niemającej osobowości prawnej;
- zaprzestanie przez podatnika wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;
- zaprzestanie przez podatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;
- wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego;
- wygaśnięcie uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.
W przypadku zaistnienia jednej z wyżej wymienionych okoliczności opodatkowaniu podlegają towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów oraz towary własnej produkcji. Ustawodawca w art. 14 ust. 4 Ustawy zastrzega, że obowiązek podatkowy powstanie wyłącznie w odniesieniu do tych towarów w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Należy zauważyć, że warunek ten zostanie spełniony niezależnie od tego czy podmioty skorzystały z przysługującego im prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego – do spełnienia tego kryterium wystarczy sam fakt przysługiwania tego prawa.
W następstwie spełnienia wyżej omówionych przesłanek podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów. Podatnicy są następnie są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego. Informacja o spisie z natury składana jest nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia innych z wyżej omówionych przypadków.
Obowiązek podatkowy powstaje w dniu rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia innych z wymienionych wyżej wypadków przypadków. Podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury.
Rafał Johaniuk
Konsultant podatkowy Instytutu Studiów Podatkowych
rafal.johaniuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 232