Opodatkowanie rekompensaty wydatków kontrahenta podatnika na pokrycie udzielonych rabatów na rzecz konsumentów na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług

Celem niniejszego artykułu jest omówienie skutków prawnopodatkowych zwrócenie środków pieniężnych tytułem rekompensaty na pokrycie rabatów/ zniżek udzielonych przez kontrahenta podatnika docelowemu klientowi (konsumentowi) na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 powyższej ustawy podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Mając na względzie art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. powyższe rekompensaty należy uznać za dopłaty mające bezpośredni wpływ na cenę oferowanych produktów. Nie ulega bowiem wątpliwości, że podatnik akceptuje niższą cenę za produkty wyłącznie z uwagi na fakt otrzymywania rekompensaty. Co istotne, transakcje objęte systemem zniżek są łatwe do zidentyfikowania i powiązania z kwotą przyznanej rekompensaty. Z tego tez względu należy uznać, iż wypłacane przez podatnika rekompensaty zwiększają u kontrahenta podstawę opodatkowania.

Jak zauważono otrzymanie dopłaty powiększa u podatnika podstawę opodatkowania, nie jest natomiast odrębną czynnością podlegająca opodatkowaniu. Z powyższego względu wobec dopłaty zastosowanie znajdzie ta sama stawka, która dotyczy dofinansowanych towarów lub usług. powinien rozpoznać obowiązek podatkowy tytułem rekompensat na moment dokonania dostawy lub wykonania usługi. Może to także uczynić zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. z chwilą otrzymania całości lub części rekompensaty.

W kwestii rodzaju dokumentu księgowego, na podstawie którego kontrahent podatnika będzie otrzymywał rekompensatę, należy rozważyć treść art. 106b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Zgodnie z ustępem 1 tego przepisu podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl ustępu 2 podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Stosownie do ustępu 3 na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
   • jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca,
   • w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Analizując powyższe uregulowania należy wskazać, że podatnik nie jest nabywcą usług czy towarów oferowanych przez kontrahenta Tym samym dopłata dokonywana przez podatnika za towary lub usługi sprzedane przez kontrahenta podatnika nie jest wnoszona tytułem towarów bądź świadczenia usług wykonanych przez kontrahenta na rzecz podatnika. Skoro zatem nie dochodzi do sprzedaży na rzecz podatnika, kontrahent podatnika dokonując dostaw lub usług na rzecz innych podmiotów (konsumentów) nie powinien wystawiać faktur na rzecz podatnika. Wystawienie takiej faktury zgodnie w myśl art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. oznaczałoby wystawienie faktury nierzetelnej podmiotowo. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że faktura stwierdzająca czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności – nie stanowi podstawy do obniżenia podatku należnego.

W analogicznej sytuacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził brak przeciwwskazań na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. dla dokumentowania otrzymywanych dopłat przez wystawienie np. not księgowych. Zastrzegł jedynie, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez ustawę z dnia 11 marca 2004 r. i jako taka nie jest objęta regulacją jej przepisów. Nota księgowa powinna zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości zawierać co najmniej:

1. określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego;
2. określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej;
3. opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych;
4. datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą – także datę sporządzenia dowodu;
5. podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów;
6. stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

Kontrahent podatnika powinien ewidencjonować transakcje objęte zniżkami z podziałem według stawek podatku, aby możliwe było prawidłowe zwiększenie podstawy opodatkowania. Ponadto wystawiona przez kontrahenta podatnika nota księgowa nie może stanowić dla podatnika podstawy do dokonania odliczenia podatku naliczonego.

Co do zasady zniżka jest liczona od ceny. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług cena oznacza wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. Zgodnie z ustępem kolejnym w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową. Powyższe nakazuje wnioskować, że kwota rekompensaty obejmuje także podatek.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu