Opodatkowanie VAT usług świadczonych na rzecz obcokrajowców na terytorium RP i obowiązek ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 30 czerwca 2023 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.246.2023.1.PRM zajął stanowisko w sprawie podatku od towarów i usług od usług doradczych na rzecz obcokrajowców na terytorium Polski.

Interpretacja została wydana na wniosek osoby świadczącej usługi doradczych dla obcokrajowców (osób fizycznych) przebywających poza terytorium kraju, jak i również tymczasowo na terytorium kraju. Świadczone usługi swoim zakresem obejmują czynności:

• doradztwa obcokrajowcom starającym się o uzyskanie pozwolenia na pracę lub tymczasowy pobyt w Polsce odnośnie procedury starania się i uzyskiwania pozwoleń (rodzaj wniosków, zakres wymaganych do wniosku dokumentów, pomocy przy wypełnieniu wniosków i formularzy, skierowania do urzędów oraz pomoc przy załatwianiu spraw w urzędach;
• usługi doradztwa obcokrajowcom przy zakładaniu spółek oraz otwarciu działalności gospodarczej na terytorium RP, pomoc przy wyborze formy działalności gospodarczej, wsparcie w uzyskiwaniu numerów PESEL i podpisów elektronicznych, doradztwo przy sprawdzeniu nazwy działalności oraz wyboru właściwych PKD, wsparcie przy sporządzaniu wniosków i wypełnianiu formularzy w zakresie rejestracji spółek, pomoc przy wypełnieniu wniosków i formularzy przy rejestracji w urzędzie skarbowym, wsparcie przy otwieraniu rachunku bankowego.

Usługi świadczone są na rzecz osób fizycznych nieposiadających obywatelstwa polskiego oraz zamieszkujących na stałe (zameldowanych) poza terytorium UE. Osoby w momencie zamówienia usługi najczęściej zamieszkują na terytorium kraju tymczasowo, gościnnie lub w lokalach wynajmowanych na tą okoliczność. W przypadkach, w których jest to wymagane dla procedur uzyskania pozwolenia osoby te posiadają tymczasowy adres zameldowania na terytorium Polski (meldunek tymczasowy na czas określony). Wnioskodawca otrzymuje zapłatę wynagrodzenia za świadczone usługi w formie przelewu na rachunek bankowy, jednak zdarza się, że klienci nie posiadają możliwości wykonania przelewu i chcieliby zapłacić za usługi gotówką.

Wnioskodawca dotychczas korzystał ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej (kasa fiskalna) na podstawie § 2 ust. 1. Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w zakresie czynności wymienionych w poz. 37 załącznika.

W powyższym stanie faktycznym Wnioskodawca zwrócił się do organu z pytaniem czy świadczone przez niego usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju oraz czy w przypadku zapłaty za wykonane usługi gotówką będą one podlegały obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej (kasy fiskalnej).

Organ wskazał, że dla skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 załącznika stanowiącego jego integralną część, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• świadczący usługę na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem),
• z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,
• przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 rozporządzenia do których nie stosuje się zwolnień.

Organ wskazał, że miejscem opodatkowania sprzedawanych usług na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami posiadających "stałe miejsce zamieszkania" poza terytorium UE, natomiast "zwykłe miejsce pobytu" na terytorium kraju, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jest Polska. W konsekwencji Wnioskodawca zobowiązany jest do ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej, jako sprzedaży podlegającej opodatkowaniu na terytorium kraju, na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy VAT. Nadto organ wskazał, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie stanowią usług prawniczych, ani usług doradztwa podatkowego, wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. g i h) rozporządzenia. Tym samym Organ stwierdził, że ograniczenia wymienione w § 4 rozporządzenia w omawianej sprawie nie mają zastosowania.

W odniesieniu do opodatkowania VAT organ wskazał, że usługi świadczone są na rzecz osób zamieszkujących na stałe poza terytorium UE, a związane są z uzyskaniem przez nich pozwolenia na pracę/pobyt tymczasowy w Polsce lub z założeniem spółki lub otwarciem działalności gospodarczej na terytorium Polski, co nie jest w żaden sposób wykorzystywane przez te osoby w ich stałym miejscu zamieszkania. Świadczone usługi bezpośrednio łączą zawodowo (pozwolenie na pracę, założenie działalności gospodarczej) lub osobiście (tymczasowy pobyt) klienta (obcokrajowca) z terytorium Polski.

Organ podkreśli, że „Usługi świadczone na rzecz klientów niebędących podatnikami posiadających "stałe miejsce zamieszkania" poza terytorium UE, natomiast "zwykłe miejsce pobytu" na terytorium RP oznacza, że przepis art. 28I ustawy nie będzie mieć zastosowania. "Zwykłe miejsce pobytu" klientów ma miejsce na terenie Polski, a ono zgodnie z cytowanym art. 13 rozporządzenia Rady determinuje zastosowanie tego przepisu”.

W konsekwencji Organ stwierdził, że usługi świadczone na rzecz osób fizycznych mających zwykłe miejsce pobytu na terytorium kraju (Polska) stanowią odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, które to usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.