Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 29 maja 2023 r., sygn. akt I FPS 1/23 stwierdził, że organ podatkowy nie może ustanowić zabezpieczenia na majątku podatnika z tytułu dodatkowego zobowiązania podatkowego, ponieważ jak uznał NSA dodatkowe zobowiązanie ma charakter sankcji administracyjnej, której przesłanki nałożenia mogą być badane wyłącznie w postępowaniu wymiarowym.
W następstwie przeprowadzonej kontroli Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego dokonał m.in. zabezpieczenia majątku na poczet spłaty zobowiązania podatkowego oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego na mocy art. 33 § 1,2 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. W następstwie powyższego Spółka odwołała się do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, przy czym jednak DIAS utrzymał w mocy decyzję o zabezpieczeniu.
WSA w Warszawie w wyroku z dnia 15 marca 2022 r. o sygn. akt III SA/Wa 1673/21 uznał, że postępowanie zabezpieczające ma charakter pomocniczy wobec głównego, co oznacza, że zabezpieczenie majątku dotyczy wyłącznie głównego zobowiązania podatkowego. W ocenie WSA , organ w pierwszej kolejności powinien udowodnić, że Spółka świadomie uczestniczy w oszustwach uzasadniając nałożenie 100-proc. sankcji w podatku od towarów i usług, a dopiero później dokonywać zabezpieczania majątku na rzecz tego zobowiązania.
W przedmiotowej uchwale NSA uznał, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może być zabezpieczone w trybie art. 33 Ordynacji podatkowej, przywołując uchwałę z dnia 16 listopada 2009 r. o sygn. akt I FPS 2/09, zgodnie z którą „dodatkowe zobowiązanie podatkowe niezapłacone w terminie płatności przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie stanowi zaległości podatkowej”. Podobne konstatacje wypływają z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 15 stycznia 2009 r. o sygn. akt C-502/07 oraz postanowienia z dnia 6 marca 2007 r. o sygn. akt C-168/06.
Sąd w podsumowaniu stwierdził, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe stanowi sankcję administracyjną i w takim też charakterze jest wymierzana, tym samym nie podlega ono zabezpieczaniu w trybie art. 33 Ordynacji podatkowej.
