Przedsiębiorcy w celu zgłębienia relacji z pracownikami umacniając przy tym również wartości rodzinne (dla niektórych przedsiębiorców status pracownika oznacza również związek z rodziną) organizują często Pikniki rodzinne zapraszając na nie swoich pracowników wraz z ich rodzinami. Ponoszone wydatki związane z organizacją Pikników pochodzą zazwyczaj ze środków obrotowych przedsiębiorstwa ale czy oznacza to, że faktury dokumentujące nabycie towarów/usług upoważniają do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?
Na podstawie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ustawodawca w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. określił, że przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zgodnie art. 8 ust. 2 pkt 2 za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym i odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia zostaje wypłacone wynagrodzenie. Dodać należy, że w ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług. Celem stwierdzenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu, istotnej jest ustalenie celu takiego świadczenia.
Nieodpłatne świadczenie będzie można uznać za odpłatne świadczenie usług w momencie, gdy będzie ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Istotnym jest czy dana usługa służy działalności przedsiębiorstwa podatnika oraz czyja korzyść jest dominująca. Jeżeli korzyść podatnika przeważa nad korzyścią pracownika, wówczas świadczenie to zachowuje swój nieodpłatny charakter i nie podlega opodatkowaniu.
Konkludując: organizacja przez przedsiębiorstwa Pikniku na rzecz swoich pracowników, pozostaje w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, zatem wykonanie tego świadczenia na rzecz ww. osób nie podlega opodatkowaniu w związku z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Natomiast w odniesieniu organizowania Pikniku dla rodzin pracowników nie podlega opodatkowaniu z uwagi na brak prawa do odliczenia z tytułu wydatków poniesionych w tym zakresie.
Z ustawy z dnia 11 marca 2004 r, wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.
W przypadku bezpośredniego związku dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić w sytuacji, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Z kolei o pośrednim związku można mówić, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. O pośrednim związku można mówić, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, lecz ma wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. sygn. C-126/14, w którym stwierdzono m.in. „Jednak jak wskazała rzecznik generalna w pkt 33 i 34 opinii, Trybunał przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a transakcją lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy poniesione wydatki należą do kosztów ogólnych tego podatnika i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Tego rodzaju wydatki mają bowiem bezpośredni i ścisły związek z całością działalności gospodarczej podatnika”.
Pośredni charakter nie powinien wpływać w sposób ograniczający na prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z dnia 21 kwietnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.43.2020.1.AB stwierdza, że: „W rezultacie, wydatki poniesione na organizację Pikniku rodzinnego w odniesieniu pracowników, przedstawicieli dostawców, odbiorców towarów będą wykazywały pośredni związek z prowadzonymi czynnościami opodatkowanymi, tym samym na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach dokumentujących organizację Pikniku rodzinnego, o ile nie są one czynnościami wymienionymi w art. 88 ustawy o VAT.”
Natomiast odnośnie prawa do odliczenia podatku od towarów i usług wykazanego na fakturach dokumentujących organizację Pikniku rodzinnego dotyczącego członków rodzin pracowników przedsiębiorstwa, należy stwierdzić, że ww. osoby nie mają związku z działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa. Osoby te nie są związane w żaden sposób z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Reasumując: przedsiębiorcy będą mogli odliczyć podatek naliczony z faktur dokumentujących wydatki poniesione na organizację Pikniku rodzinnego na rzecz pracowników w sytuacji gdy, nabywane usługi/towary dotyczące organizacji Pikniku rodzinnego będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Z kolei wydatki poniesione na organizację Pikniku rodzinnego dotyczącego rodzin pracowników nie będą wykazywały pośredniego związku z prowadzonymi czynnościami opodatkowanymi, tym samym przedsiębiorca nie będzie mógł odliczyć podatku od towarów i usług.
