Otrzymanie przez wspólnika zwrotu części wkładu wniesionego do spółki komandytowej a podatek dochodowy od osób fizycznych

     Ustawodawca dopuszcza zwrot komandytariuszowi części wkładu w czasie, gdy jest on wspólnikiem spółki. Zwrot taki nie wymaga szczególnego postępowania, musi jedynie być odnotowany w rejestrze. Może być dokonany w pieniądzu lub w postaci niepieniężnej. W piśmiennictwie uznaje się za zwrot wkładu każdą wypłatę lub świadczenie na rzecz komandytariusza, które nie miały gospodarczej przyczyny. Skutki przedmiotowego zwrotu nie zostały jednak wprost uregulowane w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych”), a bezpośrednim następstwem tego stanu są powtarzające się spory na tle możliwości rozpoznania u wspólnika przysporzenia majątkowego, o którym mowa w art. 14 ust. 1 powołanej ustawy, a więc przychodu z działalności gospodarczej, o której mowa w jej art. 10 ust. 1 pkt 3.

     W sporach tych wielokrotnie – m.in. w wyrokach: z 22 maja 2014 r. (II FSK 1471/12), 30 lipca 2014 r. (II FSK 2046/12), 27 maja 2015 r. (II FSK 1212/13), z 26 czerwca 2018 r. (II FSK 1721/16), 19 września 2018 r. (II FSK 2548/16, II FSK 2549/16, II FSK 2550/16 i II FSK 2511/16), 13 listopada 2018 r. (II FSK 3135/16), 16 listopada 2018 r. (II FSK 2790/18) 22 listopada 2018 r. (II FSK 3239/16), 29 listopada 2018 r., (II FSK 3386/16), 5 lipca 2019 r., (II FSK 2956/17 i II FSK 2218/17) oraz z dnia 5 września 2019 r. (II FSK 3716/17) – NSA zajmował stanowisko negujące twierdzenia organów podatkowych, że otrzymanie środków pieniężnych z tytułu zmniejszenia udziału kapitałowego (wycofania przez wspólnika części udziałów ze spółki komandytowej) należy kwalifikować do źródła przychodów, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jakim są między innymi prawa majątkowe oraz, że do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 powołanej ustawy można zaliczyć także przychód uzyskany w związku z obniżeniem wkładów wniesionych do spółki komandytowej.

     Także w jednym z niedawnych orzeczeń ? prawomocnym wyroku z dnia 8 stycznia 2020r. (II FSK 394/18), wydanym na skutek skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Warszawie z 31 sierpnia 2017 r. (III SA/Wa 2412/16) w sprawie ze skargi na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 kwietnia 2016 r., IPPB1/4511-149/16-3/KS ? NSA, podzielając m.in. stanowisko zaprezentowane w wyroku NSA z 26 czerwca 2018 r. (II FSK 1721/16), który stwierdził, że zwrot części wkładu nie powoduje u wspólnika przysporzenia majątkowego, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc przychodu z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, przyznał rację WSA i stronie skarżącej, że wspólnik odzyskuje w wyniku zwrotu wkładu część swojego majątku, wniesionego wcześniej do spółki jako jego wkład, a skoro wniesienie wkładu i jego zwrot są neutralne podatkowo, to nie sposób uznać, że zwrot części wkładu stanowi przychód, w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem NSA, podatnik nie otrzymuje w tym wypadku żadnego przysporzenia majątkowego, kwota uzyskana jako zwrot części wkładu stanowi bowiem część wartości wcześniej wniesionego do spółki osobowej majątku podatnika, a jednocześnie pomniejsza jego udział kapitałowy w spółce.

     NSA podkreślił, że ustawodawca nie przewidział sytuacji, w której częściowe wystąpienie ze spółki wiązałoby się z powstaniem obowiązku podatkowego i uznał, że gdyby przyjąć stanowisko przeciwne to obowiązek podatkowy, znalazłby swoje odzwierciedlenie w odpowiednich przepisach ustawy. W ocenie NSA, przepisem regulującym sytuację podobną do nieuregulowanej – jest art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który normuje podatkowe skutki zwrotu wspólnikowi wkładów wniesionych do spółki niebędącej osobą prawną. Skoro zaś, zgodnie ze wskazanym art. 14 ust. 3 pkt 11 analizowanej ustawy, przy wystąpieniu ze spółki opodatkowaniu podlega nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania pomniejszona o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce, to moment opodatkowania wypłaty z tytułu udziału w spółce został odroczony do chwili całkowitego z niej wystąpienia.

     Ostatecznie NSA w powołanym wyroku z dnia 8 stycznia 2020r. (II FSK 394/18) potwierdził, że ?w przypadku częściowego zwrotu w pieniądzu lub w naturze wcześniej wniesionego wkładu nie dochodzi do powstania u podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych dochodu, gdyż w jego efekcie do majątku podatnika wraca ta jego część, która wcześniej została ulokowana w spółce. Zmienia się tylko wkład do spółki na środki pieniężne lub niepieniężne. Oznacza to, że wartość, o którą zostaje zmniejszony wkład do spółki osobowej w drodze wypłaty pieniędzy lub przez przekazanie składnika majątku spółki, nie może być traktowana jako przychód podatkowy?.

Wróć do spisu treści serwisu