Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2022.931) – dalej: „ustawa o VAT”, podatnikom VAT przysługuje prawo do odliczenia VAT z tytułu nabywanych na potrzeby swojej działalności gospodarczej towarów lub usług. W ogólnym ujęciu zasada ta tyczy się również samochodów osobowych oraz kosztów ich eksploatacji, niemniej odbywa się to na podstawie określonych zasad. Z art. 86a ust. 1 i 3 ustawy o VAT wynika bowiem, że jeżeli samochód jest wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej oraz prywatne, limit odliczenia VAT wynosi wtedy 50%, natomiast jeśli służy wyłącznie celom działalności gospodarczej to limit ten nie występuje.
W myśl art. 86a ust. 4 ustawy o VAT pojazd samochodowy może być uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, jeżeli:
- sposób wykorzystania pojazdu, zwłaszcza określony w ustalonych zasadach użytkowania dodatkowo potwierdzony ewidencją przebiegu, wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, lub
- konstrukcja pojazdu wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarcza lub powoduje, że to użycie jest nieistotne.
Powyższe pozwala stwierdzić, że na prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT nie mają wpływu czynniki takie jak model, wartość czy specyfikacja samochodu, a jedynie to czy przedsiębiorca zadbał, aby nie był on wykorzystywany do prywatnych celów. Może to uczynić przede wszystkim sporządzając regulamin korzystania z pojazdu oraz prowadzić ewidencję jego przebiegu.
Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 28 lipca 2022 r. (sygn. akt I SA/Rz 272/22) rozstrzygający spór dotyczący m.in. kwalifikacji na omawianym gruncie samochodu marki Porsche Cayman. Jak wynika z orzeczenia, asumptu do kwestionowania przez organ podatkowy tego czy przedmiotowy samochód służy wyłącznie celom działalności gospodarczej nie powinny dostarczać okoliczności jakiej klasy jest samochód i jaką wartość przedstawia. Ponadto zdaniem sądu, organ podatkowy oceniając sposób wykorzystania pojazdu nie może pomijać specyfiki działalności gospodarczej, która może uzasadniać np. parkowanie pod domem.
Podsumowując, jeżeli działalność gospodarcza w swojej istocie zakłada przemieszczanie się samochodem osobowym – nawet sportowym – a podatnik dopilnuje aby nie był on wykorzystywany w innym zakresie, wówczas jest uprawniony do stosowania pełnej kwoty odliczeń VAT z tytułu nabycia czy leasingu samochodu, a także innych wydatków z nim związanych (np. paliwo, myjnia, części). Zanim jednak podatnik rozpocznie korzystanie z pełnego odliczenia VAT, stosownie do art. 86a ust. 12 ustawy o VAT, powinien złożyć informację „VAT-26” do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesie pierwszy wydatek na dany samochód.
