Pojęcie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych

Katalog źródeł przychodów na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych określa art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Wśród wymienionych w przepisie źródeł przychodów ustawodawca wymienia także tzw. „inne źródła przychodów”. W ramach kategorii określonej mianem „inne źródła przychodów” wyróżnia się także tzw. „przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych” (dalej: „przychody wymienione w art. 20 ust. 1b Ustawy”).

Zakres przedmiotowy przychodów o których mowa w art. 20 ust. 1b Ustawy. Ustawodawca wyróżnia dwie kategorie przychodów uznawanych za przychody wymienione w art. 20 ust. 1b Ustawy. Za przychody, o których mowa w art. 20 ust. 1b, uważa się:

1. przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach obejmujące przychody ze źródeł wskazanych przez podatnika, ujawnione w nieprawidłowej wysokości,
2. przychody ze źródeł nieujawnionych obejmujące przychody ze źródeł niewskazanych przez podatnika i nieustalonych przez organ podatkowy

Ustawodawca zastrzega, że wymienione wyżej przychody są kwalifikowane jako „przychody wymienione w art. 20 ust. 1b Ustawy” jedynie w kwocie odpowiadającej nadwyżce:

1. „wydatku” nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub
2. przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi, uzyskanymi przed poniesieniem tego „wydatku”.

Ustawodawca precyzuje, że chodzi tu o wydatek rozumiany jako: wartość zgromadzonego w roku podatkowym mienia lub wysokość wydatkowanych w roku podatkowym środków, w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie roku podatkowego, w którym zgromadzono te środki.

Przychody (dochody) opodatkowane. Za przychody (dochody) opodatkowane uznaje się wartości pozostające w dyspozycji podatnika przed poniesieniem wydatku, spełniające łącznie następujące warunki:

1. ich pochodzenie zostało ustalone co do tytułu, kwoty i okresu uzyskania;
2. jest możliwe określenie lub ustalenie zobowiązania podatkowego w odniesieniu do wartości, które mają wpływ na ustalenie takiego zobowiązania, albo zobowiązanie takie zostało określone lub ustalone, albo zostały zgłoszone do opodatkowania.

Przychody (dochody) nieopodatkowane. Za przychody (dochody) nieopodatkowane uznaje się wartości pozostające w dyspozycji podatnika przed poniesieniem wydatku, których pochodzenie zostało ustalone co do tytułu, kwoty i okresu uzyskania, oraz które:

1. były wolne od podatku lub zwolnione od opodatkowania na podstawie przepisów ustawy innych niż przepisy niniejszego rozdziału lub przepisów odrębnych ustaw albo
2. nie podlegały opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy innych niż przepisy niniejszego rozdziału lub przepisów odrębnych ustaw, albo
3. były objęte obowiązkiem podatkowym w zakresie właściwego podatku, jednak zobowiązanie podatkowe nie powstało albo wygasło wskutek:
   • zaniechania poboru podatku,
   • umorzenia zaległości podatkowej,
   • zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku,
   • przedawnienia

Moment powstania przychodu. Obowiązek podatkowy z tytułu przychodów wymienionych w art. 20 ust. 1b Ustawy powstaje na ostatni dzień roku podatkowego, w którym powstał przychód w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.

Podstawa opodatkowania. Podstawa opodatkowania. Podstawę opodatkowania przychodów wymienionych w art. 20 ust. 1b Ustawy stanowi w roku podatkowym przychód odpowiadający kwocie nadwyżki wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.

W przypadku wystąpienia w roku podatkowym więcej niż jednej nadwyżki, podstawę opodatkowania stanowi suma przychodów odpowiadających kwocie nadwyżek wydatków nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.

Podatek od przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala, w drodze decyzji.

Podatek taki ustalany jest za rok podatkowy, w którym powstał przychód odpowiadający kwocie nadwyżki lub nadwyżek, właściwy organ podatkowy.