Czy podatnik, który bierze pożyczkę od podmiotu niemającego w Polsce siedziby działalności gospodarczej czy stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej i w konsekwencji niebędącego podatnikiem VAT czynnym w Polsce, powinien z tego tytułu wykazać podatek należny?
Kwestia ta została poruszona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 grudnia 2020 r. (0111-KDIB3-1.4012.721.2020.5.ABU), w której Organ zajął następujące stanowisko: ?(?) Wnioskodawca jest transparentną podatkowo spółką osobową, tj. spółką partnerską z siedzibą w Polsce, (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”). W celu dofinansowania działalności Spółki, planuje ona zawarcie umowy pożyczki (dalej: „Umowa Pożyczki”, „Pożyczka”) w której będzie pożyczkobiorcą. Spółka zarejestrowana jest jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.
Pożyczkodawcą będzie natomiast spółka osobowa z siedzibą w Luksemburgu działająca w formie Societe en commandite speciale (dalej „SCSp”). (?)
Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka została jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w dniu 1 kwietnia 2009 roku.
Pożyczkodawca będący SCSp nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Działalność pożyczkodawcy będącego SCSp jest prowadzona na terytorium państwa siedziby (tj. Luksemburg).
(?) Udzielenie pożyczki przez podatnika spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki na gruncie przepisów podatku od towarów i usług, spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Pożyczkodawca nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski i będzie udzielać Wnioskodawcy (nabywcy usługi) pożyczki za oprocentowaniem.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołany stan prawny należy stwierdzić, że miejscem świadczenia a tym samym opodatkowania nabywanych przez Wnioskodawcę usług udzielania pożyczek, stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, będzie miejsce, w którym Wnioskodawca (usługobiorca) posiada siedzibę działalności gospodarczej tj. terytorium kraju.
W przedstawionych okolicznościach sprawy spełnione zostaną warunki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, bowiem Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a Pożyczkodawca nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem nabycie przez Wnioskodawcę usług udzielenia pożyczki od Pożyczkodawcy będzie stanowić dla Wnioskodawcy import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy. W konsekwencji Wnioskodawca będzie z tytułu nabycia ww. usług, podatnikiem, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązanym do rozliczenia na terytorium kraju podatku od towarów i usług.
Jak wcześniej wskazano, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy ? zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że z uwagi na to, że nabywane usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie ? usługi udzielania pożyczek przez Pożyczkodawcę, dla których miejscem świadczenia będzie terytorium kraju i Wnioskodawca, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT, korzystać będą ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu?.
Reasumując należy stwierdzić, że w przypadku pożyczki od podmiotu, który wykonuje to w ramach swojej działalności gospodarczej, ale nie jest w Polsce zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, co do zasady pożyczkobiorca jest w tym przypadku podatnikiem VAT na zasadzie importu usług. Pożyczki co do zasady korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, lecz należy pamiętać, że podstawę opodatkowania należy w tym przypadku wykazać w odpowiedniej pozycji deklaracji.
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy nr 12 238
Wicedyrektor Oddziału Wielkopolskiego ds. Doradztwa Podatkowego i Audytu Podatkowego
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 61 848 33 48