W projekcie z dnia 27 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw zaproponowano szereg zmian w zakresie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „ustawa”), a także w ustawie z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projektowane zmiany dotyczą m.in. obowiązku dokumentacyjnego w zakresie tzw. transakcji rajowych – w niniejszym artykule przedstawiono wybrane zagadnienia.
Podniesienie progów dokumentacyjnych. Projekt zakłada urealnienie progów dokumentacyjnych (progów istotności) poprzez ich podwyższenie dla bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku dokumentacyjnego. W przypadku bezpośrednich transakcji rajowych próg ma zostać podniesiony dwukrotnie – ze 100 000 zł do 200 000 zł. Natomiast w przypadku transakcji pośrednich zaproponowano, aby przyjąć różne progi istotności w stosunku do określonych rodzajów transakcji przy zachowaniu następującej proporcji: dla transakcji towarowych i finansowych przewidziano próg wynoszący 2 500 000 zł, a dla pozostałych transakcji ma to być próg wynoszący 500 000 zł.
Likwidacja domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym. W projekcie przewidziana została również likwidacja domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym. Doprecyzowano, że przepis dotyczy rzeczywistego właściciela należności wynikającej z transakcji. W projekcie zaproponowano odejście od konstrukcji domniemania na rzecz wyłączenia stosowania obowiązku przewidzianego w projektowanym art. 11o ust. 1 pkt 2 ustawy w określonych w art. 11o ust. 3 ustawy przypadkach. Proponuje się wyłączenie stosowania tych przepisów jeśli podmiot otrzymujący należność wynikającą z transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana nie dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym związanych z otrzymaną należnością rozliczeń lub nie jest powiązany z podmiotem rajowym. Spełnienie przesłanek wyłączenia dotyczących rozliczeń lub powiązań z podmiotem rajowym będzie mogło być uznane m.in. w przypadku, gdy zostaną one wykazane oświadczeniem podmiotu otrzymującego należność (chyba że podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną wiedział lub mógł wiedzieć, że treść oświadczenia jest niezgodna z rzeczywistością).
Ułatwienia w identyfikacji rzeczywistego właściciela należności. Ponieważ ustalenie istnienia rzeczywistego właściciela w raju podatkowym może być utrudnione, w szczególności, gdy przesłankę tę ma badać podmiot wypłacający należność, w projekcie zaproponowano rozwiązanie mające ułatwić ten proces. Jeśli podmiot zobowiązany do oceny, czy do danej transakcji należy zastosować zasadę ceny rynkowej i przygotować dokumentację, wykaże oświadczeniem wystawionym przez podmiot otrzymujący należność z tytułu transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana, że podmiot ten jest rzeczywistym właścicielem należności, albo, że rzeczywistym właścicielem należności nie jest podmiot rajowy, to jest to wystarczające dla weryfikacji obowiązku dokumentacyjnego.
Zmiana zakresu obowiązku dokumentacyjnego w pośrednich transakcjach rajowych. Proponuje się ponadto zmianę zakresu obowiązku dokumentacyjnego w pośrednich transakcjach rajowych. W myśl projektowanego art. 11o ust. 2 ustawy dla transakcji krajowej, czyli tam gdzie wypłacający oraz otrzymujący należność podlegają krajowej jurysdykcji, obowiązek dokumentacyjny w zakresie pośrednich transakcji rajowych będzie ciążył jedynie na podmiocie otrzymującym należność. Podmiot ten posiada bowiem wiedzę czy jest rzeczywistym właścicielem otrzymanej należności czy też jaki podmiot jest jej rzeczywistym właścicielem.
W przepisie przejściowym doprecyzowano, że uchylony od 1 stycznia 2022 r. art. 11m ustawy dotyczący obowiązku złożenia odrębnego oświadczenia o sporządzeniu będzie miał, w przypadku wyboru, odpowiednie zastosowanie również do projektowanego art. 11o ustawy.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
