Trwają konsultacje projektu ustawy wprowadzającej tzw. Polski Ład, przewidującej szereg istotnych zmian w podatkach. Przewiduje on również zmiany w zakresie składki zdrowotnej. Jest to najbardziej kontrowersyjna zmiana przewidziana w tym projekcie. Zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2022 roku.
Obecnie składka zdrowotna wynosi 9 % podstawy jej wymiaru, przy czym 7,75 % podatnik może odliczyć od podatku. Projekt zakłada likwidację tej możliwości. Stawka składki zdrowotnej się nie zmieni – pozostanie na poziomie 9 %, jednak u przedsiębiorców podstawą wymiaru będą rzeczywiste dochody. Składka zdrowotna nie będzie więc już stała, zryczałtowana. Dziś przedsiębiorcy, niezależnie od dochodów, płacą składkę w wysokość 381,81 zł, a po zmianach zapłacą 9 % swojego rzeczywistego dochodu i to bez możliwości odliczenia od podatku. W przypadku bardzo niskich dochodów lub straty składka ta będzie obliczana od minimalnego wynagrodzenia. Nie ma jednak górnego limitu wysokości składki.
Resort uzasadnia zmianę tym, że dzięki niej ujednolicona zostanie wysokość składki zdrowotnej oraz sposób jej naliczania. Zarówno pracownicy, jak i przedsiębiorcy zapłacą ją w wysokości 9 % dochodu. W efekcie rzeczywisty dochód będzie podstawą wymiaru składki dla przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy według skali podatkowej, podatek liniowy, czyli 19 %, podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (art. 30ca ustawy PIT). Jeżeli podatnik prowadzi więcej niż jedną działalność, to składka będzie obliczana od sumy dochodów.
W trakcie roku trzeba będzie płacić składkę zdrowotną od dochodu ustalonego narastająco jako różnica między przychodem a kosztami uzyskania przychodów. Przy czym podstawa wymiaru składki za dany miesiąc nie będzie mogła być niższa od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego 1 stycznia danego roku.
Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie następować po zakończeniu roku. Jeśli suma wpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące roku będzie wyższa od rocznej składki ustalonej od rocznej podstawy, to ubezpieczonemu będzie przysługiwał zwrot różnicy. W tym wypadku konieczny będzie wniosek składany w terminie miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania podatkowego.
Nieco inne zasady będą dotyczyły osób na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych – u nich podstawą wymiaru składki będzie miesięczny przychód a składka wyniesie 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów
U osób współpracujących z przedsiębiorcami podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (ogłasza ją prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim).
Istotną zmianą jest również objęcie składką zdrowotną m.in. członków zarządu w spółkach z o.o. pobierających wynagrodzenie na mocy uchwały zgromadzenia wspólników. Obecnie takie wypłaty nie stanowią tytułu do tego ubezpieczenia.
