Przedstawiciel podatkowy VAT

W stosunku do niektórych podmiotów Ustawodawca określa obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Przedstawiciel podatkowy wykonuje w imieniu i na rzecz podatnika, dla którego został ustanowiony wyszczególnione przez Ustawodawcę czynności a w przypadku gdy przedstawiciel podatkowy został do tego upoważniony w umowie, przedstawiciel wykonuje także inne czynności wynikające z przepisów o podatku od towarów i usług.

Podatnicy obowiązkowo ustanawiający przedstawiciela podatkowego VAT. Obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego dotyczy podatnika spełniającego dwie przesłanki:

1. podatnik nie posiada siedziby działalności gospodarczej (lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) na terytorium państwa członkowskiego (w tym Polski jako państwa członkowskiego UE) oraz
2. podatnik jest podatnikiem podlegającym obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik czynny VAT.

Podatnik mogący ustanowić przedstawiciela podatkowego. Zasada ogólna wyrażona w art. 18a ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług określa, że podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium RP może ustanowić przedstawiciela podatkowego.

Dodatkowo minister właściwy do spraw finansów publicznych skorzystać ze swego prawa i określić, w drodze rozporządzenia, także inne przypadki, w których nie ma obowiązku ustanawiania przedstawiciela podatkowego.

Podmioty mogące być przedstawicielem podatkowym VAT. Nie każdy podmiot może być ustanowiony przedstawicielem podatkowym – ustawodawca w art. 18b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. określa jakie warunki powinien spełniać dany podmiot. Ustawodawca określa, że przedstawicielem podatkowym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Osoba taka musi spełniać łącznie spełnia następujące warunki:

1. posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju;
2. jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, a w przypadku, o którym mowa w art. 18d ust. 1 – jako podatnik VAT UE;
3. przez ostatnie 24 miesiące nie zalegała z wpłatami poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczającymi odrębnie w każdym podatku odpowiednio 3% kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość;
4. przez ostatnie 24 miesiące osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi – osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, członkiem władz zarządzających, głównym księgowym, nie została prawomocnie skazana za popełnienie przestępstwa skarbowego;
5. jest uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości.

W art. 18b ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ustawodawca określa pewne wyjątki związane z wymogiem niezalegania z podatkami oraz wyjątek dotyczący agencji celnej.

Umowa ustanowienia przedstawiciela podatkowego VAT. Przedstawiciela podatkowego ustanawia się w drodze sporządzonej na piśmie umowy. Ustawodawca w art. 18b ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. określa obligatoryjne elementy jakie powinna zawierać taka umowa:

1. nazwy stron umowy oraz ich adresy i dane identyfikacyjne na potrzeby odpowiednio podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze;
2. adres, pod którym będzie prowadzona i przechowywana dokumentacja na potrzeby podatku;
3. oświadczenie podmiotu, który jest ustanawiany przedstawicielem podatkowym, o spełnieniu warunków (warunki bycia przedstawicielem podatkowym VAT omówione wyżej).

W określonych przypadkach pojawią się także inne obligatoryjne elementy umowy. W przypadku gdy przedstawiciel podatkowy VAT ma wykonywać inne czynności wynikające z przepisów o podatku od towarów i usług (jeżeli został do tego upoważniony w umowie) umowa ta powinna określać zakres tego upoważnienia. Ponadto w przypadku, o którym mowa w art. 18d ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., umowa ustanowienia przedstawiciela podatkowego musi zawierać zgodę przedstawiciela podatkowego na wykonywanie obowiązków i czynności podatnika, dla którego został ustanowiony, w imieniu własnym i na rzecz tego podatnika.

Przypadki wykonywania przez przedstawiciela podatkowego VAT obowiązków w imieniu własnym i na rzecz podatnika. Zgodnie z art. 18d ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w przypadku podatnika, który:

1. dokonuje na terytorium kraju wyłącznie importu towarów, których miejscem przeznaczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i wywóz z terytorium kraju jest dokonywany przez importera tych towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, oraz
2. nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny

– przedstawiciel podatkowy wykonuje, w imieniu własnym i na rzecz tego podatnika, obowiązki tego podatnika, o których mowa w art. 18c ust. 1 pkt 1, oraz – jeżeli umowa tak stanowi – inne czynności tego podatnika, o których mowa w art. 18c ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Podatnik, o którym mowa wart. 18d ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. odpowiada solidarnie z przedstawicielem podatkowym za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu własnym na rzecz tego podatnika.