Przejściowy podatek dochodowy, czyli nowe oblicze abolicji podatkowej

W projekcie ustawy (z 26 lipca 2021 r.) o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (dalej określanym jako: „projekt” lub „projektowana nowelizacja”) przewidziano możliwość zgłoszenia do opodatkowania tzw. przejściowym ryczałtem od dochodów, dochodów lub przychodów niezadeklarowanych dotąd do opodatkowania w całości lub w części na terytorium Polski na podstawie ustaw objętych nowelizacją. Projektowane regulacje zakładają wprowadzenie abolicji podatkowej, zawierają bowiem rozwiązania adresowane do podmiotów zamierzających ujawnić organom podatkowym dochody wcześniej nieopodatkowane bądź wycofać się z podjętych wcześniej transgranicznych działań optymalizacyjnych i skorzystać przy tym z wyłączenia odpowiedzialności za nieprawidłowe rozliczenia podatkowe.

Wskazane rozwiązania mają się odnosić w szczególności do sytuacji, gdy dotychczasowy brak zadeklarowania dochodów opodatkowanych na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, albo ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne był związany z: 1) nieujawnieniem całości lub części wskazanych dochodów (przychodów); 2) nieujawnieniem w całości lub w części źródła powstania tych dochodów (przychodów); 3) przeniesieniem lub posiadaniem w jakiejkolwiek formie kapitału poza terytorium Polski, w tym w zagranicznej jednostce kontrolowanej 4) stosowaniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sposób niezgodny z kontekstem użycia postanowień tych umów, z ich celem oraz zamiarami państw-stron tych umów; 5) zmianą rezydencji podatkowej, bądź też w związku z 6) osiągnięciem korzyści podatkowej w rozumieniu art. 3 pkt 18 Ordynacji podatkowej innej niż któraś w wyżej wymienionych.

W przypadku każdej formy osiągniętej korzyści podatkowej, o której mowa w Ordynacji podatkowej, polegającej na niepowstaniu lub odsunięciu w czasie powstania zobowiązania podatkowego, ewentualnie obniżeniu wysokości tegoż zobowiązania, bądź też powstaniu lub zawyżeniu straty podatkowej, powstaniu nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo zawyżeniu kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku czy wreszcie w przypadku braku obowiązku pobrania podatku przez płatnika – ów podatnik, bądź płatnik, który nie wypełnił prawidłowo swych obowiązków miałby okazję dokonać zgłoszenia dochodu, składając wniosek o opodatkowanie przejściowym podatkiem dochodowym. Opodatkowanie tym podatkiem ma być dobrowolne i możliwe do zastosowania wyłącznie od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.

Wykluczone ma być jednakże skorzystanie z powyższej możliwości w przypadku podatników i płatników objętych na dzień złożenia wniosku postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową lub kontrolą celno-skarbową, których przedmiotem są niezadeklarowane dochody. Przejściowy podatek dochodowy nie znajdzie także zastosowania do dochodów, które powstały w wyniku popełnienia przestępstwa, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że jednocześnie z wnioskiem o opodatkowanie przejściowym podatkiem dochodowym zostanie złożony czynny żal.

Przedmiotem opodatkowania przejściowego podatku od dochodów, co do zasady, ma być dochód odpowiadający wysokości przychodu, jaki byłby określony u podatnika na podstawie przepisów ustaw objętych projektowaną nowelizacją, po pomniejszeniu o poniesione wydatki na uzyskanie przychodu, o ile nie zostały odliczone przy określaniu zobowiązania w podatku dochodowym w jakiejkolwiek formie. W przypadku innej korzyści podatkowej w rozumieniu Ordynacji podatkowej przedmiotem opodatkowania przejściowego podatku od dochodów ma być wartość tej korzyści. Gdy natomiast podatnik osiągnął przychody z kapitału przeniesionego lub posiadanego poza terytorium Polski, m.in. w związku ze zmianą rezydencji podatkowej, wówczas – w myśl art.6 ust. 2 projektowanej ustawy – powinien dokonać wyboru pomiędzy opodatkowaniem dochodu w wysokości przychodu, pomniejszonego o wydatki na jego uzyskanie lub w wysokości 25% wartości kapitału zagranicznego.

Dochód osiągnięty do dnia złożenia wniosku o opodatkowanie przejściowym podatkiem od dochodów będzie stanowił podstawę opodatkowania, do której ma być stosowana stała stawka w wysokości 8%.

Projekt zakłada uzależnienie skorzystania z przedmiotowego ryczałtu m.in. od złożenia wniosku skierowanego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, z podaniem: źródła i okoliczności powstania dochodu, sposobu jego uzyskania, wysokości ustalonej w sposób najbardziej odpowiedni do stanu faktycznego i metodologii ustalenia zarówno dochodu, jak i wydatków zmniejszających dochód, o ile wniosek dotyczy ich zastosowania, a także kwoty przejściowego ryczałtu od dochodów. Do wniosku – według projektu – ma być dołączane oświadczenie o zgodności ze stanem faktycznym i prawnym okoliczności we wniosku tym przedstawionych oraz o braku przesłanek wyłączających zastosowanie ryczałtu. Ponadto złożeniu podlegać ma dowód uiszczenia opłaty w wysokości 1% ukrytego dochodu, jednak nie niższej niż 1 tys. zł i nie wyższej niż 30 tys. zł.

Wniosek niespełniający wymogów wymagać będzie uzupełnienia, a jego niedokonanie w terminie 14 dni ma skutkować uznaniem, iż wniosek nie został złożony; opłata uiszczona przez składającego nie ma podlegać wówczas zwrotowi. Wniosek spełniający wszystkie wymogi formalne – zgodnie z projektem – ma być traktowany jak deklaracja o wysokości dochodu, a zapłacony w terminie 30 dni po złożeniu wniosku przejściowy ryczałt od dochodów ma się stawać podatkiem należnym od zadeklarowanego dochodu.

W projekcie przewiduje się możliwość uzyskania przez podmiot zamierzający złożyć wniosek o zastosowanie ryczałtu opinii odrębnego organu – Rady do Spraw Repatriacji Kapitału. Ubiegający się o opinię powinien liczyć się z poniesieniem dodatkowego kosztu w wysokości 50 tyś. zł z tytułu opłaty za wydanie opinii, ewentualnym wezwaniem do uzupełninia wniosku o jej wydanie oraz brakiem zwrotu opłaty w razie odmowy wydania opinii

Uzyskanie opinii Rady jest w założeniu fakultatywne, nie rodzi w związku z tym żadnych konsekwencji dla procedury występowania z wnioskiem o zastosowanie ryczałtu. Istotne wszakże jest to, że czas oczekiwania na opinię ma wydłużać okres na złożenie wniosku o zastosowanie ryczałtu, który – przypomnijmy – ma trwać od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.

Z kolei złożenie wniosku o zastosowanie ryczałtu w stosunku do zgłoszonego dochodu ma – wedle art. 11 projektu – przerywać bieg terminu przedawnienia w zakresie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku dochodowym od osób prawnych. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia będzie on biegł na nowo od dnia następującego po dniu złożenia wniosku.

Zapłata przejściowego ryczałtu od zgłoszonego we wniosku dochodu skutkować będzie oczywiście zwolnieniem tego dochodu z podatku dochodowego od osób fizycznych, zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz odpowiednio z podatku dochodowego od osób prawnych.    

Korzystnym rozwiązaniem jest przewidziana w projekcie możliwość zastosowania ulgi podatkowej w przypadku, kiedy po dniu zgłoszenia dochodu i zapłaty od tego dochodu przejściowego podatku dochodowego podmiot wnioskujący o ryczałt dokona inwestycji z kapitału na terytorium Polski lub na terytorium innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego o wartości odpowiadającej co najmniej wartości zgłoszonego dochodu oraz utrzyma tę inwestycję przez okres co najmniej 12 miesięcy od momentu jej dokonania (zakończenia). Podmiot ten ma wówczas zyskać prawo pomniejszenia swojego zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych albo w podatku dochodowym od osób prawnych należnego od dochodu z tej inwestycji o kwotę równą 30% przejściowego podatku dochodowego. Według projektu w jego obecnym brzmieniu, pomniejszenie takie będzie mogło być zrealizowane za rok podatkowy, w którym dokonano inwestycji oraz za kolejne 2 lata podatkowe. Wymóg formalny związany z zastosowaniem ulgi ma polegać na dołączeniu do zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym, w którym następuje pomniejszenie, dowodów potwierdzających dokonanie inwestycji oraz kopii wniosku o zastosowanie przejściowego podatku dochodowego.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu