W interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 3 stycznia 2023 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.779.2022.4.MG) Dyrektor KIS wyraził swoje stanowisko w zakresie skutków podatkowych w podatku od towarów i usług w następstwie przekazania nieruchomości w związku z zawartą umową o dożywocie.
Powołana interpretacja odnosi się do stanu faktycznego, w którym przedsiębiorca zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług zakupił prawo wieczystego użytkowania oraz budynek produkcyjny, który od razu wprowadził do ewidencji środków trwałych. Niniejsza nieruchomość służyła opodatkowanej działalności gospodarczej, a amortyzacja została zaliczana do kosztów uzyskania przychodów, nabycie budynku zostało udokumentowane fakturą, z której odliczony został podatek od towarów i usług. Następnie na podstawie aktu notarialnego (umowa o dożywocie w rozumieniu art. 908 § 1 kodeksu cywilnego) przeniesione zostało prawo własności ww. budynku w zamian za dożywotnie utrzymanie.
Dyrektor KIS swoją analizę w tak przedstawionym stanie faktycznym wywiódł od art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.” W ocenie Dyrektora KIS umowa o dożywocie w praktyce najczęściej służy zabezpieczeniu osób w podeszłym wieku, które nie polega na uzyskaniu określonego przychodu w pieniądzu czy otrzymaniu w zamian innych konkretnych dóbr materialnych, ale na zagwarantowaniu w przyszłości przez czas nieokreślony podstaw egzystencji. W przypadku umowy o dożywocie nie mamy do czynienia z klasycznym przykładem ekwiwalentności świadczeń, jak przy umowie sprzedaży czy zamiany. W zamian za swoje świadczenie zbywca nieruchomości (dożywotnik), uzyskuje określone świadczenia służące zaspakajaniu jego potrzeb w taki sposób, aby nie musiał on przyczyniać się do zdobywania środków na zaspokojenie niezbędnych wymagań życiowych. Podsumowując temat dotyczący umowy o dożywocie Dyrektor KIS skonstatował w następujący sposób „Uzyskiwane przez dożywotnika świadczenia niewątpliwe mają określony walor finansowy, a tym samym przyjąć należy, że po stronie zbywcy nie dochodzi do bezpłatnego przysporzenia kosztem własnego majątku.”
W świetle przedstawionego opisu sprawy należy przyjąć, że przekazanie na podstawie umowy o dożywicie budynku produkcyjnego na rzecz syna i synowej, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, należy uznać za odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Zatem czynność ta podlegała ustawie o podatku od towarów i usług. Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku od towarów i usług, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Końcowo Dyrektor KIS wskazuje, że przekazanie na podstawie umowy o dożywicie budynku produkcyjnego korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż zostały spełnione warunki wymienione w tym przepisie. Z przedstawionych w opisie sprawy okoliczności wynika bowiem, że doszło do pierwszego zasiedlenia budynku produkcyjnego, dodatkowo pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku produkcyjnego upłynął okres ponad 2 lat.
Zatem przekazanie na podstawie umowy o dożywicie powyższego budynku produkcyjnego korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
