W grudniowym artykule omówiłem zasady zakładania fundacji i stowarzyszeń, szczególne zasady sprawozdawczości oraz szczególne zasady rachunkowości (załączniki nr 6 ustawy o rachunkowości). Niniejszy artykuł przybliża zasady tworzenia planu kont oraz zasady księgowania dotacji.
Plany kont fundacji i stowarzyszeń powinny odzwierciedlać wymagany układ sprawozdania, w szczególności rozróżnienie kosztów i przychodów statutowych oraz kosztów i przychodów dotyczących działalności gospodarczej. Dotyczy to zarówno księgowości prowadzonej ręcznie oraz komputerowo.
Plan kont powinien spełniać poniższe kryteria:
- ustawiony pod specyfikę NGO;
- wyodrębnione konta kosztowe podzielone na: koszty działalności statutowej a jeżeli organizacja prowadzi działalność gospodarczą, to również koszty działalności gospodarczej;
- konta przychodowe, jeżeli zachodzi taka potrzeba powinny być również podzielone na odpowiednie rodzaje działalności;
- w przypadku ksiąg prowadzonych komputerowo oprogramowanie księgowe dla NGO powinno dawać możliwość elastycznej modyfikacji planu kont w taki sposób, aby można było łatwo wyodrębnić podział na realizowane projekty lub zadania;
- długość numeracji kont oraz poziomy analityk powinny być na tyle duże aby zapewnić szczegółową ewidencję zdarzeń w organizacji, charakter przychodów, koszty odpłatnej i nieodpłatnej działalności pożytku publicznego oraz pozostałe koszty statutowe, układ rodzajowy kosztów, miejsca powstawania kosztów, źródła finansowania w podziale na poszczególne projekty/granty/programy/dotacje itp.
Przykładowy plan kont fundacji/stowarzyszenia
MAJĄTEK TRWAŁY
010 Środki trwałe
020 Wartości niematerialne i prawne
070 Umorzenie środków trwałych
075 Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych
080 Środki trwałe w budowie
030 Inwestycje długoterminowe
ŚRODKI PIENIĘŻNE
100 Kasa (PLN)
101 Kasa walutowa
130 Rachunki bankowe PLN
131 Rachunki bankowe w walutach obcych
133 Rachunki bankowe projektów unijnych
135 Lokaty bankowe
140 Kredyty bankowe
149 Środki pieniężne w drodze
ROZRACHUNKI I ROSZCZENIA
201 Należności od odbiorców
202 Zobowiązania wobec dostawców
210 Rozrachunki z darczyńcami i sponsorami
220 Rozliczenia z US z tytułu VAT
221 Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego CIT
222 Podatek dochodowych od osób fizycznych PIT
225 Rozrachunki z ZUS
229 Pozostałe rozrachunki (np. dotacje)
230 Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń
234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami i członkami
270 Odpisy aktualizujące rozrachunki
KOSZTY
400 Amortyzacja,
401 Zużycie materiałów i energii,
402 Usługi obce,
403 Podatki i opłaty,
404 Wynagrodzenia,
405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
407 Pozostałe koszty rodzajowe,
490 Rozliczenie kosztów
501 Koszty działalności nieodpłatnej OPP
502 Koszty działalności odpłatnej OPP
503 Koszty pozostałej działalności statutowej
550 Koszty administracyjne
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE
640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów
PRZYCHODY I KOSZTY ?7?
700 Przychody z działalności statutowej
701 Przychody z nieodpłatnej działalności pożytku publicznego
702 Przychody z odpłatnej działalności pożytku publicznego
703 Przychody z pozostałej działalności statutowej
730 Przychody z działalności gospodarczej
740 Przychody z tytułu dotacji/subwencji/grantów itp.
750 Przychody finansowe
755 Koszty finansowe
760 Pozostałe przychody operacyjne
765 Pozostałe koszty operacyjne
FUNDUSZE I REZERWY
800 Fundusze (kapitały) podstawowe
801 Fundusze (kapitały) zapasowe
802 Kapitały (fundusze) rezerwowe
821 Rozliczenie wyniku finansowego za lata poprzednie
830 Rezerwy
840 Rozliczenia międzyokresowe przychodów
845 Inne rozliczenia międzyokresowe
850 Fundusze specjalne
860 Wynik finansowy roku obrotowego
870 Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego
901-999 Konta techniczne
Przykładowe księgowanie ? rozliczenie projektu unijnego
Jednostka otrzymuje dotację w kwocie 120 000 zł
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
133 |
229 |
120 000 zł |
|
229 |
840 |
120 000 zł |
Operację księgujemy z wykorzystaniem konta 229 (rozliczenie dotacji) na koncie 133 (rachunek bankowy dla projektu) i 840 (przychody przyszłych okresów).
Wariant 1 ? projekt „miękki” (np. szkolenia)
Jednostka ponosi koszty usług obcych 110 000 zł w ramach projektu
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
402 |
202 |
110 000 zł |
|
202 |
133 |
110 000 zł |
Przyjmijmy, że rozliczamy koszty brutto, więc dla uproszczenia pominiemy VAT, wykorzystujemy konta kosztów ?4? (które następnie rozliczamy na kontach zespołu 5) oraz konta rozrachunkowe.
Dla zachowania współmierności przychodów i kosztów w miesiącu poniesienia kosztu rozpoznajemy przychód w ramach projektu.
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
840 |
229 |
110 000 zł |
|
229 |
740 |
110 000 zł |
Za pomocą konta 229 (rozliczenie dotacji) rozliczamy 90 000 zł i księgujemy tą kwotę na przychodach (konto 740).
Projekt się zakończył i nie rozliczyliśmy 10 000 zł
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
840 |
229 |
10 000 zł |
|
229 |
133 |
10 000 zł |
Za pomocą konta 229 (rozliczenie dotacji) rozliczamy 10 000 zł i zwracamy je do instytucji finansującej (konto 133 po Ma)
W wyniku powyższych księgowań:
Rozliczyliśmy konto projektu 133
Rozliczyliśmy konto 840
Rozliczyliśmy konto 229
Uzyskaliśmy przychód w ramach projektu 120 000 zł
Ponieśliśmy koszty usług obcych (np. szkoleń) 120 000 zł
Wartością dodaną projektu jest poniesienie kwalifikacji uczestników projektu, którzy wzięli udział w szkoleniu.
Wariant 2 ? projekt „twardy” (zakup środa trwałego)
W tym przypadku również rozliczamy otrzymane 120 000 zł.
Jednostka ponosi nakłady na środek trwały o wartości 120 000 zł w ramach projektu
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
080 |
202 |
120 000 zł |
|
202 |
133 |
120 000 zł |
Przyjmijmy, że rozliczamy wydatki brutto, więc dla uproszczenia pominiemy VAT, wykorzystujemy konto 080 (środki trwałe w budowie) oraz konta rozrachunkowe.
Przyjmujemy środek trwały
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
010 |
080 |
120 000 zł |
Rozpoczynamy amortyzację środka trwałego (12 miesięcy po 10 000 zł)
|
Wn |
Ma |
Kwota |
|
400 |
070 |
10 000 zł |
|
840 |
229 |
10 000 zł |
|
229 |
740 |
10 000 zł |
Dla zachowania współmierności przychodów i kosztów, w miesiącu zaksięgowania amortyzacji rozpoznajemy przychód i księgujemy go na koncie 740.
W wyniku powyższych księgowań (po 12 miesiącach amortyzacji):
Rozliczyliśmy konto projektu 133
Rozliczyliśmy konto 840
Rozliczyliśmy konto 229
Mamy środek trwały o wartości brutto i umorzeniu 120 000 zł
Uzyskaliśmy przychód w ramach projektu 120 000 zł
Ponieśliśmy koszty amortyzacji 120 000 zł
Wartością dodaną projektu jest środek trwały wykorzystywany do działalności jednostki.
Źródła:
- https://www.ngo.pl;
- Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 713 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 1491 z późn. z m.);
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1057 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 865);
- Opracowania własne autora.
Radosław Rembiś
Asystent Biegłego Rewidenta
radoslaw.rembis@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 70, 507 780 505
