Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:
1) przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
2) wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia. Zgodnie z pkt 1 cytowanego przepisu, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są: "nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat".
Zauważyć należy, że nagrody jubileuszowe nie są świadczeniami obligatoryjnymi uregulowanymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, a w konsekwencji zasady ich przyznawania oraz wypłacania wynikają z obowiązującego u danego pracodawcy zakładowego układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania. Decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ma fakt periodycznego, cyklicznego (nie częstszego niż co 5 lat) nabywania przez pracownika prawa do uzyskania nagród na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u danego pracodawcy. Powyższy przepis ma również zastosowanie, gdy pracodawca likwiduje opartą na zapisach zawartych w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania instytucję nagród jubileuszowych, przysługujących dotychczas według zasad określających warunki ich przyznawania nie częściej niż co 5 lat, i z tego tytułu wypłaca pracownikom świadczenie pieniężne rekompensujące likwidację tych nagród. Tym samym, możliwość wyłączenia takiej rekompensaty z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników zostało więc uzależnione od spełnienia łącznie dwóch przesłanek – wypłata rekompensaty (niezależnie od nazwy świadczenia) następuje w związku z likwidacją nagród jubileuszowych, a dotychczas obowiązujące zasady ich przyznawania i wypłaty tych nagród przewidywały, że przysługują one nie częściej niż co 5 lat.
Powyższe oznacza, że wypłacona pracownikom rekompensata z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Zatem, również obowiązek opłacania składek na ww. ubezpieczenia za pracowników – po stronie Przedsiębiorcy nie powstanie.
Natomiast, odnosząc się do zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne należy zauważyć, że przedmiotowe świadczenie będzie również wyłączone z podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie, bowiem zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.
Malwina Sik
Konsultant prawny
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 93
Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.
Jest to elektroniczny tygodnik podatkowy, udostępniany Subskrybentom w każdy poniedziałek w formie newslettera.