Trybunał Konstytucyjny w wyroku w sprawie o sygn. SK 39/19 uznał za niezgodne z Konstytucją RP przepisy ustawy z dnia 2 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. TK stwierdził, że zostały sformułowane w sposób prowadzący do nierównego i niesprawiedliwego traktowania poprzez nałożenie na właścicieli garaży stanowiących przedmiot odrębnej własności, podatku ustalonego według ponad dziesięciokrotnie wyższej stawki niż stosowana wobec właścicieli garaży niestanowiących odrębnego przedmiotu własności.
Trybunał orzekł, że definicja budynku, oraz przepisy dotyczące stawek podatku od nieruchomości są sprzeczne z konstytucją w zakresie, w jakim spowodowałyby uznanie, że garaże o wyodrębnionej własności znajdujące się w budynkach mieszkalnych mają być opodatkowane stawką dla budynków pozostałych (wyższą), a nie stawką przewidzianą dla budynków mieszkalnych.
Trybunał wskazał na fakt, iż w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych występują mankamenty legislacyjne. Ustawa zróżnicowała stawki podatku od budynków lub ich części mieszkalnych oraz budynków lub ich części tzw. pozostałych. Różnica w stawkach to niemal dziesięciokrotność. Nadto ustawa nie wyodrębnia garaży jako osobnego przedmiotu opodatkowania, uznając je, w zależności od stanu faktycznego, za odrębny budynek lub część budynku.
TK odniósł się do zarzutu nierównego traktowania właścicieli miejsc garażowych w budynkach wielomieszkaniowych. Z punktu widzenia zasady równości TK oceniał, czy ustawodawca prawidłowo wskazał klasy podmiotów znajdujących się w jednakowej sytuacji prawnej oraz czy wykazał, że kwestionowana regulacja prowadzi do zróżnicowania sytuacji prawnej tych podmiotów, a w konsekwencji czy zróżnicowanie to ma konstytucyjne umocowanie. Na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych odmiennie traktowane są nieruchomości „pozostałe”, których zbiór można potraktować jako częściowo otwarty, a do którego zostały zaliczone m.in. miejsca garażowe w budynkach wielomieszkaniowych, które nie stanowią przynależności do lokalu. Powyższy podział, mający istotne znaczenie podatkowe, wynika nie z przepisów prawa, lecz z wykładni prawa dokonanej w uchwale NSA. Zdaniem Trybunału „nie istnieją podstawy prawne, aby garaże w budynkach wielomieszkaniowych były traktowane jako kategoria niejednolita. Oznacza to również, że podatnicy podatku od nieruchomości, będący właścicielami takich miejsc, powinni w świetle prawa być traktowani tak samo”.
Zdaniem Trybunału nie istnieją w obowiązujących przepisach podatkowych uzasadnienia dla stanowiska, iż sytuacja podatnika może różnić się w zależności od tego, czy posiada miejsce postojowe w garażu stanowiącym odrębną nieruchomość w budynku wielomieszkaniowym, czy też posiada miejsce postojowe przynależne do lokalu mieszkalnego.
W świetle powyższych rozważań Trybunał uznał, że stawki podatku od nieruchomości za miejsce garażowe w budynkach wielorodzinnych nie mogą być różnicowane w zależności od tego, czy garaż ma odrębną od mieszkania księgę wieczystą.
Rozstrzygnięcie TK będzie skutkowało pozbawieniem mocy obowiązującej zakwestionowanych regulacji prawnych w wymienionych w sentencji zakresach. Wejście w życie wyroku zostało odroczone do dnia 1 stycznia 2025 r.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
