Od 1 stycznia 2022 r. w wyniku zmian wprowadzonych ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (dalej: „nowelizacja”) stosowanie regulacji art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych”) dotyczących zwolnienia z opodatkowania przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości, przeznaczonych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych w przypadku wydatków na spłatę kredytu zaciągniętego na zbywaną nieruchomość nie powinno już stwarzać wątpliwości.
W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2021r. przeznaczenie przez podatnika przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości mieszkaniowej na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup tej nieruchomości, zarówno w praktyce organów podatkowych jak i w orzecznictwie sądowym było przedmiotem rozbieżnych ocen. Dotyczyły one zwłaszcza dopuszczalności uznania wydatków na spłatę kredytu zaciągniętego na zbywaną nieruchomość lub prawo majątkowe za wydatki na własne cele mieszkaniowe.
W części orzeczeń – jak np. w wyrokach NSA z dnia 9 grudnia 2016 r. (II FSK 3218/14), czy też z dnia 10 maja 2017 r. (II FSK 991/15) – kwestionuje się wydatki związane z zaciągniętym kredytem (spłata kapitału i odsetki) na nabycie zbywanej nieruchomości, gdyż nie traktuje ich jako wydatków realizujących cel mieszkaniowy. W wyrokach tych zawarto tezę, że przeznaczenie przez podatnika przychodu, uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości mieszkaniowej na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup tej nieruchomości, nie może być uznane za działanie zmierzające do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych podatnika. Zbycie nieruchomości mieszkaniowej nie zaspokaja bowiem potrzeb mieszkaniowych. Co jednak najważniejsze – w ocenie NSA – objęcie zwolnieniem podatkowym wydatków przeznaczonych na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup (budowę) zabudowanej nieruchomości prowadziłoby do dwukrotnego obniżenia ciężaru podatkowego – raz poprzez ujęcie w kosztach uzyskania przychodów wydatków finansowanych kredytem zaciągniętym na zakup zbywalnej nieruchomości, drugi raz – poprzez zwolnienie z podatku wydatków na spłatę tego kredytu.
Należy dodać, że oba powołane wyroki akceptowały stanowiska organów podatkowych, a wyrok z 9 grudnia 2016 r. (II FSK 3218/14) uchylał korzystny dla podatnika wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 2014 r. (I SA/Wr 2144/14).
Podobne rozbieżności nie powinny już mieć miejsca, bowiem z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2022r. do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodany został art. 21 ust. 30a, zgodnie z którym: „Wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 2, obejmują także wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym na cele określone w ust. 25 pkt 1, w tym także gdy wydatki te odpowiadają równowartości wydatków uwzględnionych w kosztach uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, które sfinansowane zostały tym kredytem (pożyczką)”.
Przepis ten potwierdza zatem, że spłata kredytu dotyczącego zbywanej nieruchomości może być traktowana jako poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe, expressis verbis wskazuje również, że taka spłata kredytu dotyczącego zbywanej nieruchomości może być traktowana jako wydatek na cele mieszkaniowe (uprawniający do zwolnienia z podatku), nawet jeśli ta kwota (pokryta kredytem) została ujęta jako koszty zakupu nieruchomości.
Należy zauważyć, że – jak wynika z udzielonej w dniu 21 grudnia 2021r. odpowiedzi na interpelację nr 28692 w sprawie sposobu interpretacji przepisów w zakresie ulgi mieszkaniowej – trwają pracę nad przygotowaniem interpretacji ogólnej w sprawie kwalifikacji wydatków poniesionych na spłatę kredytu zaciągniętego na zbywaną nieruchomość lub określone prawo majątkowe jako wydatków stanowiących realizację własnego celu mieszkaniowego. Według wskazanych zapowiedzi, interpretacja ta ma dotyczyć stanu prawnego obowiązującego do końca 2021 roku.
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50