W celu określenia, czy sprzedaż elementów kolekcji przez podatnika będzie stanowiła działalność gospodarczą na gruncie PIT i tym samym podlegała opodatkowaniu jako przychody z działalności gospodarczej, należy ocenić te czynności w kontekście ich kwalifikacji do źródła przychodów na gruncie PIT. W szczególności rozważenia wymaga, czy działalność ta spełnia definicję działalności gospodarczej na gruncie PIT (która jest definicją odrębną od definicji VAT-owskiej) i przychody należy zakwalifikować do przychowów z działalności gospodarczej, czy też przychody uzyskiwane z tej działalności należy zakwalifikować do źródła przychodów z odpłatnego zbycia (innych rzeczy).
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Zatem, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ze sprzedaży innych rzeczy kwalifikowany jest do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d tej ustawy, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy, chyba że sprzedaż następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.
W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Użyte w ww. przepisie pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej opiera się na trzech przesłankach:
- zarobkowym celu działalności,
- wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
- prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 4 stycznia 2024 r. sygn. 0112-KDIL2-2.4011.806.2023.2.KP wskazał: „Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Pozarolnicza działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy to działalność, która ma następujące cechy:
- jest działalnością zarobkową;
- jest prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły;
- jest prowadzona we własnym imieniu.
Działalność „zarobkowa” to działalność, której celem jest „zarabianie”, generowanie zysku, zapewnienie określonego dochodu. Sposób jej prowadzenia jest podporządkowany temu, aby osiągać jak najlepsze wyniki gospodarcze. Jednocześnie brak osiągnięcia celu, jakim jest realny zysk, nie oznacza, że prowadzona działalność nie miała charakteru zarobkowego. Istotny jest bowiem cel jej prowadzenia, a nie ostateczne efekty.
Jednocześnie nie można utożsamiać „działalności zarobkowej” w rozumieniu ustawy z jakimkolwiek działaniem podatnika, które daje efekt zysku. W przepisie mowa jest bowiem o „działalności”, czyli nie o pojedynczych działaniach podatnika, ale zespole działań podejmowanych w określonym celu.
Cecha „prowadzenia działalności w sposób zorganizowany i ciągły” nie oznacza konieczności spełnienia formalnych wymogów organizacji działalności (np. rejestracji urzędowej). Cecha ta odnosi się do faktycznego sposobu jej prowadzenia. I tak:
- „zorganizowany” to będący efektem „organizowania”. „Organizować” natomiast to „przygotowywać, zakładać jakieś przedsięwzięcie”, albo „nadawać czemuś reguły, wprowadzać porządek” (Nowy Słownik Poprawnej Polszczyzny Wydawnictwo Naukowe PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego Warszawa 2000);
- ciągłość” w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względną stałość jej wykonywania; kryterium „ciągłości” służy wyeliminowaniu z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym.
Jeżeli więc rozmiar, powtarzalność, zarobkowy charakter oraz sposób zorganizowania wskazują na znamiona działalności gospodarczej, to w takim przypadku zbycie rzeczy spełnia przesłanki uznania ich za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i winno zostać rozliczone na zasadach właściwych dla tej działalności.
Stosownie natomiast do art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są: odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Z powołanego przepisu wynika, że gdy sprzedaż rzeczy nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i jest dokonywana przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, wówczas stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z kolei kwota uzyskana ze sprzedaży rzeczy po terminie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d tej ustawy nie generuje przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaż rzeczy ruchomych po upływie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie, nie stanowi źródła przychodu.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej rowerów i akcesoriów rowerowych oraz montażu rowerów. Od najmłodszych lat pasjonuje się Pan modelami samochodowymi. Przez ten czas zgromadził Pan ogromną, liczącą ok. 20 tys. szt., kolekcję modeli samochodów w skali 1:43, 1:24, 1:18. Zakupu modeli samochodowych dokonywał Pan w ramach majątku osobistego ze środków prywatnych. Modele były nabywane w celach hobbystycznych. Ze względu na zaistniałą sytuacje finansową zamierza Pan wyprzedać niektóre modele samochodów. Sprzedaż tych modeli nastąpi po upływie 6-ciu miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym zostały nabyte. Modele zamierza Pan sprzedawać na portalach internetowych. Ewentualnych nabywców pozyska Pan ze stron internetowych lub będą to poznani do tej pory kolekcjonerzy. Nie zamierza Pan podejmować żadnych działań marketingowych i korzystać z jakichkolwiek usług wspierających sprzedaż. Do tej pory nie sprzedawał Pan żadnych modeli. Nie zamierza Pan w przyszłości nabywać nowych modeli samochodów w celu ich odsprzedaży.
Skoro modele samochodów były przez Pana nabywane z majątku prywatnego w celach hobbystycznych, a nie w ramach działalności gospodarczej, nie zamierza Pan podejmować żadnych działań marketingowych i korzystać z jakichkolwiek usług wspierających sprzedaż oraz do tej pory nie sprzedawał Pan żadnych modeli i w przyszłości nie zamierza Pan nabywać nowych modeli samochodów w celu ich odsprzedaży, to zbycie poszczególnych modeli samochodów z Pana kolekcji nie będzie stanowić działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem sprzedaż tą należy rozpatrywać w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie innych rzeczy przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, skutkuje powstaniem przychodu. Jak Pan wskazał zbycie modeli samochodów nastąpi po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie – zatem zbycie to nie będzie stanowić źródła przychodów, a w konsekwencji nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.”
