Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 8 września 2022 r., sprawa C – 368/21 rozważył następującą kwestię: czy art. 30 i 60 dyrektywy 2006/112 z dnia 28 listopada 2006 r. należy interpretować w ten sposób, że do celów VAT miejsce importu pojazdu zarejestrowanego w państwie trzecim i wprowadzonego do Unii z naruszeniem przepisów celnych znajduje się w państwie członkowskim, w którym naruszenie to zostało popełnione i w którym pojazd został po raz pierwszy użyty w Unii, czy też w państwie członkowskim, w którym ten, kto dopuścił się naruszenia obowiązków celnych, ma miejsce zamieszkania i faktycznie używa pojazdu.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. d) dyrektywy 2006/112 opodatkowaniu VAT podlega import towarów. Na mocy art. 30 akapit pierwszy tej dyrektywy import towarów oznacza wprowadzenie na terytorium Unii towarów, które nie znajdują się w swobodnym obrocie. W odniesieniu do miejsca importu art. 60 wskazanej dyrektywy stanowi, że miejscem importu towarów jest państwo członkowskie, na którego terytorium znajdują się towary w momencie ich wprowadzenia do Unii.
W sytuacji gdy przywożone towary podlegają należnościom celnym, art. 71 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112 zezwala państwom członkowskim na powiązanie zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego i wymagalności VAT z tytułu importu z powstaniem obowiązku i wymagalnością z tytułu należności celnych. VAT z tytułu importu i należności celne wykazują bowiem porównywalne cechy zasadnicze, jako że zobowiązania ich dotyczące powstają w wyniku przywozu towarów do Unii i wprowadzenia ich w dalszej kolejności do obrotu gospodarczego w państwach członkowskich (zob. podobnie wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Kauno teritorinė muitinė, C‑489/20, EU:C:2022:277, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo).
Trybunał uznał, że pojazd prywatny, wprowadzony z naruszeniem przepisów celnych, należy uznać za wprowadzony do obrotu gospodarczego w państwie członkowskim miejsca zamieszkania podatnika, ponieważ pojazd ten był rzeczywiście używany w tym państwie członkowskim, nawet jeśli podczas podróży z państwa trzeciego do tego państwa członkowskiego pojazd ten fizycznie wjechał na obszar celny Unii przez inne państwo członkowskie. W konsekwencji to w tym pierwszym państwie członkowskim powstał obowiązek podatkowy w VAT w zakresie importu [zob. podobnie wyrok z dnia 3 marca 2021 r., Hauptzollamt Münster (Miejsce powstania zobowiązania z tytułu VAT), C‑7/20, EU:C:2021:161, pkt 34, 35]. Jak wynika bowiem z wyroku z dnia 10 lipca 2019 r., Federal Express Corporation Deutsche Niederlassung (C‑26/18, EU:C:2019:579, pkt 48), niezależnie od jego fizycznego wprowadzenia do państwa członkowskiego, towar może zostać uznany za wprowadzony do obrotu gospodarczego Unii na terytorium innego państwa członkowskiego, jeżeli to właśnie w tym państwie członkowskim towar ten był „przeznaczony do konsumpcji”. W tych okolicznościach Trybunał stwierdził, że dane towary weszły do obrotu gospodarczego Unii w państwie członkowskim ich ostatecznego przeznaczenia, oraz że w konsekwencji obowiązek podatkowy w VAT w zakresie importu powstał w tym właśnie państwie członkowskim.
W ten sposób pojazd zarejestrowany w państwie trzecim, który – jak zauważa również sąd odsyłający – nie może zostać „skonsumowany”, lecz który został użyty przez podatnika w celu przejazdu tranzytem z tego państwa do państwa członkowskiego jego miejsca zamieszkania, w którym pojazd był rzeczywiście i trwale użytkowany, może zostać uznany za wprowadzony do obiegu gospodarczego Unii w tym państwie członkowskim. W istocie, mimo że nie został on przetransportowany do rzeczonego państwa członkowskiego i był wykorzystywany jako środek transportu w państwie członkowskim jego fizycznego wjazdu na terytorium Unii, towar ten był wykorzystywany w tym ostatnim państwie członkowskim jedynie w celu przemieszczenia go do państwa członkowskiego ostatecznego przeznaczenia w celu jego rzeczywistego i trwałego używania w tym państwie. W tym względzie należy zauważyć, że miejsce zamieszkania użytkownika może stanowić wskazówkę dla takiego używania.
Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzekł: art. 30 i 60 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że do celów VAT miejsce importu pojazdu zarejestrowanego w państwie trzecim i wprowadzonego do Unii z naruszeniem przepisów celnych znajduje się w państwie członkowskim, w którym ten, kto dopuścił się naruszenia obowiązków celnych, ma miejsce zamieszkania i faktycznie używa pojazdu.
Malwina Sik
Konsultant prawny
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 93
