Stacje pomiarowe a podatek od nieruchomości

Dnia 10 października 2022 r. NSA podjął uchwałę (sygn. III FPS 2/22), w której orzekł, że oceniając kwestię opodatkowania obiektów takich jak stacje redukcyjno-pomiarowe (punkty redukcyjne, punkty pomiarowe) podatkiem od nieruchomości należy badać czy wykazują one związek techniczno-użytkowy z gazociągiem. Jeżeli tak – należy uznać je za budowle wraz z gazociągiem.

W przedmiotowej sprawie spółka zwróciła się do organu o zwrot nadpłaty w podatku od nieruchomości, jednocześnie przedkładając korektę deklaracji na ten podatek.

W uzasadnieniu wniosku Spółka podniosła, że we wskazanym okresie niesłusznie opodatkowano stacje i punkty redukcyjne, redukcyjno-pomiarowe i pomiarowe, nawanialnie, kotłownie oraz inne urządzenia techniczne infrastruktury gazowniczej. Spółka wyjaśniła, że urządzenia te nie powstały w wyniku prac budowlanych, a jedynie montażowych, są wymienialne i zastępowalne. Z uwagi na powyższe spółka uznała, iż mimo ich opodatkowania od ich wartości początkowej nie stanowią one budowli w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, gdyż nie odpowiadają pojęciu obiektu budowlanego, budowli ani urządzenia budowlanego w Prawie budowlanym. Decyzją organ I instancji odmówił spółce stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości. Spółka złożyła odwołanie od powyższej decyzji. Jednak SKO utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Spółka nie zgadzając się ze stanowiskiem organów podatkowych złożyła skargę do WSA.

WSA w wyroku z dnia 16 października 2018 r. (sygn. akt I SA/Gd 808/18) stwierdził, że słusznie organy argumentowały, iż skoro sporne elementy są powiązane funkcjonalnie z całością sieci technicznej, to nie mogą być uznawane oddzielnie za samodzielne obiekty. Są one funkcjonalnie powiązane z pozostałymi elementami sieci i tylko w ten sposób mogą być efektywnie wykorzystane.

NSA rozpatrujący skargę spółki, postanowieniem z dnia 8 czerwca 2022 r. (sygn. akt III FSK 684/21) przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wyłaniające się na tle rozpoznawanej sprawy zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości w tej sprawie.

Na rozprawie w dniu 10 października 2022 r. NSA podjął następującą uchwałę: „Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w związku z art. 3 pkt 1 lit. b i pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) w stanie prawnym obowiązującym przed 28 czerwca 2015 r. dla objęcia opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości stacji i punktów redukcyjnych, redukcyjno-pomiarowych i pomiarowych, decydujące jest istnienie związku techniczno-użytkowego pomiędzy tymi obiektami a gazociągiem, co przesądza o opodatkowaniu tych obiektów jako budowli lub ich części” (III FPS 2/22).

Uchwała została przyjęta jednogłośnie. NSA w uzasadnieniu ustnym stwierdził, że definiując pojęcie gazociągu, należy mieć na względzie, że jest to jeden z rodzajów obiektu liniowego. Nie ulega wątpliwości, że cechą charakterystyczną obiektu liniowego jest jego długość. W ujęciu potocznym uznać zatem należy, że gazociąg to ciąg rur przesyłających gaz na różne odległości. Z tej perspektywy rzeczywiście uznać można, że stacje pomiarowe czy redukcyjno-pomiarowe pozostają poza tak postrzegana kategorią gazociągu jako obiektu liniowego, acz są niezbędne do jego gospodarczego funkcjonalnego wykorzystania.

Sędzia sprawozdawca uzasadniał, że z drugiej jednak strony, Trybunał Konstytucyjny w wyroku P 33/09 zwrócił uwagę, że katalog budowli wymieniony w art. 3 pkt 3 ustawy – Prawo budowlane, może zostać rozszerzony o inne obiekty, w tym wymienione w samej ustawie – Prawo budowlane, załączniku do tej ustawy lub innych aktach rangi ustawowej. Załącznik do ustawy – Prawo budowlane, w którym zawarto katalog kategorii obiektów budowlanych wymienia m.in. sieci gazowe oraz rurociągi przemysłowe.

NSA wskazał, że sieć gazowa to nie gazociąg. Skoro jest tu mowa o obiektach budowlanych ustawodawca założył, że mogą być to zarówno budynki, jak i budowle, a sama stacja reduktorowa raczej budynkiem nie jest.

Sędzia sprawozdawca w uzasadnieniu wskazał, że kluczowego znaczenia nabiera pojęcie „całość techniczno-użytkowa”. NSA w tym składzie podziela pogląd prezentowany w judykaturze, że wyrażenie „całość techniczno-użytkowa” powinno być w taki sposób rozumiana, aby uwzględniać zarówno związek techniczny, jak i użytkowy między poszczególnymi elementami tworzącymi dany obiekt budowlany będący budowlą.

Sam związek użytkowy czy też sam związek techniczny jest niewystarczający do uznania, iż w danym przypadku wszystkie połączone elementy niezależnie od ich rodzaju tworzą budowlę.

W uzasadnieniu ustnym podkreślono, że skład orzekający podziela pogląd, że przez tworzenie całości techniczno-użytkowej należy rozumieć połączenie poszczególnych elementów w taki sposób, by zgodnie z wymogami techniki nadawały się one do określonego użytku.

W stanie prawnym obowiązującym przed 28 czerwca 2015 r. obiekt budowlany będący budowlą identyfikowany był jako całość techniczno-użytkowa wraz z instalacjami i urządzeniami. Stacje pomiarowe mogą być identyfikowane jako urządzenia techniczne, powiązane technicznie i funkcjonalnie z gazociągiem. O ile, zatem stanowią łącznie z budowlą w postaci gazociągu całość techniczno-użytkową, ich wartość początkowa lub wynikająca z wyceny powinna zostać uwzględniona w podstawie opodatkowania – stwierdził sędzia sprawozdawca.

Podsumowując sędzia sprawozdawca wskazał, że regulacja dotycząca podatku od nieruchomości obejmuje właściwie 7 artykułów. Definicje nie uległy zmianom od ich wprowadzenia do tej ustawy. Jest podstawowy mankament związany z tym, że wyłącznie na podstawie przepisów jednej ustawy podatkowej nie można zbudować takiego podstawowego elementu konstrukcyjnego podatku, jakim jest przedmiot opodatkowania, co wpływa na określenie podstawy opodatkowania. Dodał, że w okresie ostatnich 10 lat te siedem artykułów doczekało się 11 uchwał NSA, 4 wyroków TK, jednego pytania sygnalizacyjnego NSA i jednego pytania sygnalizacyjnego TK, a reakcji nie ma.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu