Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w świetle wyroku TSUE w sprawie Titanium Ltd (C-931/19)

?Wynajmowana w państwie członkowskim nieruchomość nie stanowi stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112 zmienionej dyrektywą Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r., w sytuacji gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem? ? sentencję tej treści zawiera wyrok TSUE z dnia 3 czerwca 2021 r. w sprawie Titanium Ltd przeciwko Finanzamt Österreich, dawniej Finanzamt Wien (C-931/19).

Wyrok został wydany na skutek rozpatrzenia pytania prejudycjalnego skierowanego do TSUE przez austriacki Bundesfinanzgericht (federalny sąd do spraw finansowych) w ramach sporu, jaki toczył się pomiędzy Titanium Ltd, spółką z siedzibą na wyspie Jersey, prowadzącą działalność w dziedzinie zarządzania nieruchomościami, a Finanzamt Österreich (dalej określanym jako: „organ podatkowy”) i dotyczył opodatkowania podatkiem od wartości dodanej najmu nieruchomości położonej na terytorium Austrii.

Titanium Ltd oddała w taki najem własną nieruchomość położoną w Wiedniu. Mimo, że najem ów stanowił jedyną formę działalności Spółki na terytorium Austrii i Spółka nie zatrudniała w tym kraju żadnego personelu, austriacki organ podatkowy uznał, że posiada ona stałe miejsce prowadzenia działalności na terenie Austrii, a w konsekwencji jest zobowiązana do zapłaty VAT w tym państwie.

Spółka wniosła do federalnego sądu do spraw finansowych skargę na decyzję organu podatkowego, ten jednak podejmując próbę odparcia zarzutów podniesionych przez Spółkę podniósł, że w świetle prawa austriackiego, a dokładnie wytycznych w sprawie podatku obrotowego z 2000 r. (Umsatzsteuerrichtilinien 2000), przedsiębiorca posiadający na terytorium Austrii nieruchomość, którą oddaje w najem podlegający opodatkowaniu VAT, powinien być traktowany jako krajowy przedsiębiorca, a odbiorca świadczenia nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od tej transakcji, zatem w przypadku wynajęcia nieruchomości zawsze istnieje stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Sąd (Bundesfinanzgericht), rozpatrujący skargę w nawiązaniu do dotychczasowego orzecznictwa TSUE (wcześniej ETS) ? w tym wyroków z dnia 17 lipca 1997 r., w sprawie ARO Lease (C-190/95, EU:C:1997:374) i 7 maja 1998 r., w sprawie Lease Plan (C-390/96, EU:C:1998:206) ? również zauważył, że pojęcie „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej” wymaga, by usługodawca posiadał własny personel oraz, że korzystanie z personelu innego upoważnionego przedsiębiorstwa nie wystarcza do zastosowania tej konstrukcji prawnej. Ostatecznie jednak zdecydował się zawiesić postępowanie i wystąpić do TSUE z następującym pytaniem prejudycjalnym: ?Czy pojęcie „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej” należy interpretować w ten sposób, że zakłada ono obecność zasobów ludzkich oraz technicznych i w związku z tym w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej konieczna jest obecność własnego personelu usługodawcy, czy też w konkretnym przypadku podlegającego opodatkowaniu wynajmu nieruchomości położonej na terytorium krajowym, który to wynajem stanowi tylko bierną usługę polegającą na tolerowaniu działań usługobiorcy (Duldungsleistung), można to miejsce uznać za „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” również w sytuacji braku występowania w tym miejscu zasobów ludzkich?.?

Istotę sporu stanowiło tym samym ustalenie, czy nieruchomość wynajmowana w państwie członkowskim stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 dyrektywy 2006/112 oraz art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112 ze zm., w sytuacji gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem

TSUE w tezie 42 wyroku z dnia 3 czerwca 2021 r. wskazał, że ? [?] zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału pojęcie 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej’ wymaga stałej obecności zasobów ludzkich i technicznych niezbędnych do świadczenia określonych usług. Wymaga ono zatem wystarczającego stopnia trwałości oraz struktury, która z punktu widzenia zasobów ludzkich i technicznych jest w stanie umożliwić samodzielne świadczenie rozpatrywanych usług (wyrok z dnia 28 czerwca 2007 r., Planzer Luxembourg, C-73/06, EU:C:2007:397, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo). W szczególności struktura pozbawiona własnego personelu nie może mieścić się w zakresie pojęcia 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej?.

W konsekwencji powyższego w tezie 45 wyroku Trybunał skonstatował, że ?nieruchomość, która nie ma żadnych zasobów ludzkich umożliwiających samodzielne działanie, w sposób oczywisty nie spełnia ustanowionych w orzecznictwie kryteriów uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu zarówno dyrektywy 2006/112, jak i dyrektywy 2006/112 ze zm.? i orzekł, jak podano na wstępie.

Należy uznać, że ze względu na kluczowe znaczenie analizowanej konstrukcji dla prawidłowego rozliczania VAT ? co do zasady bowiem stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej skutkuje opodatkowaniem VAT usług świadczonych w miejscu jego położenia, niezależnie od miejsca położenia siedziby podatnika ? stanowisko TSUE wyrażone w wyroku w sprawie Titanium Ltd (C-931/19) będzie istotne m.in. dla sytuacji spółek zagranicznych prowadzących częściowo działalność gospodarczą w Polsce.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu