Rozwój technologii informacyjnej i sieci komputerowych rozpowszechnił nowe metody finansowania wszelkiego rodzaju działalności. Coraz częściej twórcy treści internetowych, jak np. influencerzy wykorzystują platformy internetowe dedykowane zbiórkom społecznościowym (tzw. crowdfunding), aby monetyzować swoją aktywność.
W ogólnym ujęciu czerpanie korzyści finansowych przy pomocy crowdfundingu sprowadza się do zbierania przez danego twórcę dobrowolnych wpłat od zainteresowanych osób, przykładowo fanów. Zasady przekazywania środków są uzależnione od specyfiki platformy internetowej, lecz zasadniczo wpłaty można podzielić na świadczenia nieodpłatne i wzajemne. Każde z nich wywołuje różne skutki podatkowe u twórców.
Świadczenie ma charakter nieodpłatny pod warunkiem, że twórca nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za wpłatę (tzn. wpłacający nie otrzymuje nic w zamian). Taką wpłatę należy zakwalifikować jako darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, która podlega pod reżim ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.2021.1043) – dalej „ustawa o PSD”. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o PSD, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP, tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy. Opodatkowanie PSD otrzymanych darowizn kształtuje się w zależności od przyporządkowania do odpowiedniej grupy podatkowej relacji osobistej darczyńcy i obdarowywanego, a także od wysokości darowanej kwoty, o czym stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o PSD.
Świadczenie jest natomiast wzajemne, jeżeli wpłata na konto twórcy wiąże się z jakimkolwiek ekwiwalentem z jego strony, choćby miało ono wymiar symboliczny. Mowa tu o np. upominkach, jak i dostępie do dodatkowych treści, czym twórcy internetowi zwykle starają się zachęcić do wpłat. Nie jest bowiem istotne czy ekwiwalent pozostaje w ekonomicznej równowadze ze świadczeniem. W tym przypadku mamy do czynienia ze swoistą sprzedażą, co przekłada się na konieczność rozpatrywania opodatkowana przez pryzmat przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2021.1128) – dalej „ustawa o PIT”. Ustalenie źródła przychodów, o których mowa w art. 10 ustawy o PIT zależy od okoliczności zbiórki. W uproszczeniu można przyjąć, że jeżeli twórca nie prowadzi działalności gospodarczej, wpłacone przez internatów kwoty stanowią przychód z innych źródeł (art. 10 pkt 9 ustawy o PIT). Należy jednak mieć na uwadze, że w tym zakresie granica jest wytyczona nieostro co oznacza, że niektóre zbiórki mimowolnie mogą stanowić działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5b ustawy o PIT. Jednocześnie, sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej przez twórcę nie przesądza, że wpłaty nie mogą zostać zakwalifikowana inaczej.
Powyższe pozwala uznać, że status prawnopodatkowy dobrowolnych wpłat na rzecz twórców jest determinowany przede wszystkim przez charakter świadczenia Jeżeli wpłacający nie otrzymują nic w zamian, to wpłaty należy opodatkować zgodnie z ustawą o PSD. Jeżeli zaś otrzymują coś od twórcy, wówczas twórca ma obowiązek rozliczyć PIT z tego tytułu. Dokładne zasady opodatkowania którymś z tych podatków zależą od okoliczności danej sprawy.
