W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 lutego 2021 r. (sygn. I SA/Gl 882/20) stwierdzono, że nie ma jednego ustalonego kryterium pozywającego na rozstrzygnięcie o tym, czy budynek jest trwale związany z gruntem. W każdym wypadku należy badać, czy dany obiekt stanowi stabilny element przestrzeni. Przy dokonywaniu tej oceny istotne jest ustalenie, czy dany obiekt w sposób standardowy zgodny z ogólnym przeznaczeniem tego obiektu można przenieść w inne miejsce. Istotne też jest, czy przeniesienie obiektu wymaga specjalnych czynności, które nie są wykonywane przy obiektach, które ze swej istoty są konstrukcyjne przystosowane do przenoszenia w różne miejsca.
Sąd podkreślił również, że oceny trwałości związku obiektu budowlanego z gruntem należy dokonywać z uwzględnieniem jego cech funkcjonalnych. Przy takim założeniu okoliczność, że budynek murowany przy zastosowaniu specjalistycznych technik może zostać odłączony od fundamentów i przesunięty nawet na znaczną odległość (czego przykłady znane są powszechnie w odniesieniu do budynków zabytkowych) nie zmienia faktu, że budynek ten ze swej istoty ma być trwale związany z fundamentami i nie jest przeznaczony do przenoszenia w inne miejsca.
W rozpoznawanej zaś sprawie przedmiotem sporu był kontener wykonany z profili stalowych zimno walcowanych (konstrukcja) oraz blachy trapezowej powlekanej (ściany, dach), posadowiony na ramie wykonanej z kształtowników stalowych (dostarczanej wspólnie z kontenerem) i na fundamencie ziemno-gruntowym polegającym na wymianie na głębokość 1 metra gruntu rodzimego na pospółkę żwirowo-piaskową, która ubijana jest warstwowo co 30 cm. Skarżąca wskazała, że przegrody budowlane kontenera są trwale przymocowane do fundamentu. Organy natomiast w oparciu o oględziny oraz opis techniczny spornego kontenera uznały, że nie jest trwale związany z gruntem.
Określenie „trwałe związanie z gruntem” nie zostało zdefiniowane zarówno w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, jak również w ustawie Prawo budowlane, dlatego w świetle utrwalonego orzecznictwa należy przyjąć jego językowe rozumienie. W tym znaczeniu trwałe związanie oznacza sytuację, w której stosunek normy, zjawisk, itp. łączących się ze sobą, wpływających, oddziałujących na siebie (związek) jest odporny na działanie czynników zewnętrznych. Oznacza to, że w językowym znaczeniu przez „trwałe związanie” rozumieć należy połączenie, które powinno mieć charakter fizyczny, a nie prawny. W orzecznictwie wskazuje się, że cecha ta sprowadza się do posadowienia obiektu na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie, czy też przemieszczenie na inne miejsce, przy czym, analizując pojęcie „trwałego związania z gruntem” nie wystarczy samo wskazanie, iż dany obiekt został posadowiony na fundamencie, jeżeli poprzez sposób montażu nie można wykazać istnienia tego rodzaju trwałego związku z gruntem. Trwale z gruntem jest taki budynek, którego nie można od gruntu odłączyć bez uszkodzenia jego konstrukcji.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że organy podatkowe nie wykazały, że sporny kontener nie jest trwale związany z gruntem. Organ pierwszej instancji dokonał jego oględzin, zapoznał się z opisem technicznym, co znalazło wyraz w uzasadnieniu decyzji, lecz zabrakło przekonywującego, odnoszącego się do faktów wywodu dlaczego sporny kontener nie jest trwale związany z gruntem. W sprawie brakuje danych, które potwierdzałby stanowisko organu, że kontener nie jest przymocowany na stale, ale tymczasowo i można go bez rozbiórki przenieść na inne miejsce. Organ nie wskazał, jak odbywa się montaż i demontaż kontenera. To, że kontener wyglądem nie przypomina typowego budynku (w środku umieszczone są urządzenia telekomunikacyjne i brakuje miejsca na pobyt ludzi) i brak jest typowego trwałego fundamentu typu wylewka, czy ławy fundamentowe, nie dowodzi, że jest budowlą w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Agata Strocka
Konsultant podatkowy
Główny specjalista w Dziale Audytu Podatkowego
agata.strocka@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 69