Ubytki w wyrobach akcyzowych jako KUP

Czy ubytki w wyrobach akcyzowych mogą stanowić koszt uzyskania przychodu?

Przedmiotowa kwestia została poruszona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 września 2021 r. (0111-KDIB1-1.4010.286.2021.1.SG), który to wskazał, że: „Spółka z uwagi na właściwości fizyczne nabywanych środków zleca ich odbiór zewnętrznej firmie. Usługa odbioru polega na każdorazowym zważeniu produktu transportowanego statkiem, z którego sporządzany jest protokół strat lub superat w zależności od zaistniałej sytuacji. W przypadku powstałych strat lub nadwyżek otrzymanych produktów dokonywana jest korekta ilościowa otrzymanego towaru. Spółka z uwagi na przyjęte warunki transportu nie wnosi o skorygowanie faktury za dostawę. Na podstawie przedstawionych strat lub superat przygotowywane są protokoły, które następnie są akceptowane i podpisywane przez kierownika logistyki lub dyrektora sprzedaży Spółki i stanowią podstawę do skorygowania otrzymanych ilości produktów.

Warto w tym miejscu wskazać, iż w przypadku zidentyfikowania braków powstałych w transporcie Spółka nie ma roszczenia wobec firm przewozowych obsługujących statki – zapisy umów dotyczących transportu statkami nie przewidują odpowiedzialności przewoźnika za takie straty”.

W dalszej części przedmiotowej interpretacji wskazano, że: „Przepisy prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych nie zawierają unormowań dotyczących limitowania ubytków (niedoborów), czy też odrębnych zasad zaliczania ich do kosztów podatkowych. Nie przewidują także możliwości szacunkowego ustalania wielkości strat, przy zastosowaniu np. norm, ryczałtów, czy innych metod.

Jednocześnie wśród wymienionych w tzw. „negatywnym katalogu” kosztów ujętym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych. Jedynie w punkcie 47 tego przepisu ustawodawca zastrzegł, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku nieobjętych zwolnieniem od podatku akcyzowego ubytków wyrobów akcyzowych oraz podatku akcyzowego od tych ubytków.

Brak wyłączenia strat w środkach obrotowych z kosztów podatkowych oznacza, że – co do zasady – straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być więc oceniane z punktu widzenia zasady wynikającej z przepisu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., z uwzględnieniem:

* całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,

* okoliczności, które spowodowały powstanie straty,

* formy udokumentowania straty,

* podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.

W związku z brakiem w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych definicji zarówno „straty”, jak również „środków obrotowych” należy znaczenie to postrzegać w świetle wykładni językowej. Strata w języku potocznym oznacza ubytek, poniesioną szkodę, to co się przestało posiadać. Na ogół stratą jest zniszczenie, uszkodzenie, utracenie towarów lub maszyn i urządzeń w wyniku pożaru, powodzi lub kradzieży, czyli jest ona następstwem zdarzeń losowych i nie wynika z celowego działania podatnika

Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że strata powinna być zdarzeniem losowym, niezależnym od woli podatnika powstałym zarówno w wyniku działań sił przyrody, jak i działań innego człowieka, powodującym ubytek i szkodę pod warunkiem, że podatnik nie przyczynia się w jakiś sposób do powstania tej szkody lub nie ułatwia jej powstania. Jakiekolwiek zawinienie ze strony podatnika poprzez niezachowanie staranności wymaganej w danych warunkach, niedopełnienie obowiązków ciążących na podatniku w celu uniknięcia szkody, uniemożliwia przyjęcie, że powstała szkoda stanowi stratę o charakterze losowym.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Należy też podkreślić, że jedynie straty w środkach obrotowych powstałe w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem dochowania należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu prowadzonej działalności.

Oceniając zatem całokształt argumentacji przedstawionej we wniosku wyjaśnić należy, że organ, co do zasady, zgadza się z ogólnymi stwierdzeniami Wnioskodawcy, zgodnie z którymi, Spółka ponosi ubytki w nabywanych towarach handlowych, które są niezawinione, a ich powstawanie jest niezależne od Spółki i dotyczy głównie czynników zewnętrznych, które oddziałują na otrzymany produkt, który nie jest łatwy w magazynowaniu oraz konfekcjonowaniu ze względu na swoją sypką formę.

Ponadto – opierając się na twierdzeniu Wnioskodawcy, że podmioty świadczące usługi logistyczno-magazynowe podejmują szereg czynności, które pozwalają bezpiecznie przepakowywać i magazynować towar, w szczególności zabezpieczają towar przed jego utratą poprzez przechowywanie go na utwardzonej nawierzchni, w zamkniętym pomieszczeniu w magazynach, które podlegają ochronie i są całodobowo monitorowane oraz twierdzeniu, że Spółka uznaje wartość ujawnionych ubytków, jedynie w tej wysokości w jakiej ubytki te jednoznacznie uznane zostały za niezawinione i są normalnym, chociaż niezamierzonym następstwem działania w tej branży a ich wystąpienie, pomimo dołożenia należytej staranności, było nieuniknione – uznać należy, że Wnioskodawca może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wartości ujawnionych ubytków (niedoborów).

Jednocześnie wskazać należy, że aby zaliczyć poniesioną stratę (ubytki) do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest spełnienie warunku formalnego, tj. właściwe udokumentowanie poniesionego kosztu. Właściwym dokumentem na okoliczność powstałych strat jest posiadanie protokołu strat, który powinien określać rodzaj szkody, jej ilość, wartość, przyczynę powstania straty, podpisy osób uprawnionych oraz datę. W tym miejscu wymaga podkreślenia, że definitywność straty oznacza, że ma ona charakter nieodwracalny. Możliwość kwalifikacji straty w rachunku podatkowym uzależniona jest zatem od wykazania, że doszło do ostatecznego, pewnego uszczuplenia majątku podatnika, które zostało potwierdzone przez odpowiednie osoby. W tym właśnie kontekście należy upatrywać spełnienia kolejnej przesłanki dotyczącej właściwego dokumentowania, bowiem jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca każdorazowo dokumentuje powstałe ubytki poprzez sporządzenie protokołów strat określających rodzaj szkody, jej ilość, wartość, przyczynę jej powstania, podpisy osób uprawnionych oraz datę.

Wobec powyższego, Spółka może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wartości ujawnionych ubytków (niedoborów), ale jedynie w tej wysokości w jakiej ubytki te jednoznacznie uznane zostały za niezawinione i są normalnym, chociaż niezamierzonym następstwem działania w prowadzonej działalności gospodarczej, a ich wystąpienie, pomimo dołożenia należytej staranności, było nieuniknione. Natomiast, nie jest możliwe uznanie za koszty uzyskania przychodów, jeżeli istniały przesłanki świadczące o braku odpowiednich zabezpieczeń. Jednoznaczne przesądzenie o charakterze tych kosztów wymagałoby jednak przeprowadzenia postępowania dowodowego. Tut. Organ nie jest jednakże uprawniony do dokonania takich ustaleń w ramach postępowania w przedmiocie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Z tego względu, niniejsza interpretacja ogranicza się do wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. i wskazania elementów faktycznych, które są istotne dla kwalifikacji przedmiotowych kosztów”.

Reasumując należy stwierdzić, że ubytki w wyrobach akcyzowych (powstałe np. w trackie transportu tychże towarów) mogą stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że zostały uznane za niezawinione, zostały odpowiednio udokumentowane, etc. Wyjątkiem są ubytki od wyrobów akcyzowych, które nie korzystają ze zwolnienia od podatku akcyzowego – w tym przypadku okoliczność opodatkowania tych ubytków podatkiem akcyzowym (zgodnie z właściwymi przepisami prawa) oznacza automatycznie wyłączenie możliwości uznania wartości tych ubytków za koszt uzyskania przychodów.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu