Należy wskazać na tezy prezentowane w orzecznictwie sądowym, dotyczące sytuacji uchylenia czynności skutkujących zawieszeniem z uwagi na niezgodność z prawem podstawy wystawienia zarządzenia zabezpieczenia. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 13 listopada 2015 r. (sygn. I SA/Lu 517/15), wskazał, że ?Niezgodność z prawem podstawy wystawienia zarządzenia zabezpieczenia i dokonanego na jej podstawie zajęcia majątku oznacza w następstwie niezgodność z prawem czynności zabezpieczających, a tym samym wyklucza możliwość zasadnego powoływania się na art. 70 § 6 pkt 4 o.p. i zawieszenie biegu terminu przedawnienia.?
Analogiczne wnioski płyną z uchwały składu 7 sędziów NSA z dnia 28 kwietnia 2014 r. (sygn. I FPS 8/13). Uchylenie postanowienia o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności i w konsekwencji umorzenie na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 i art. 60 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji postępowania egzekucyjnego powoduje unicestwienie materialnoprawnych skutków zastosowania środka egzekucyjnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego akceptacja ?(…) wykładni, która sankcjonuje w tym przypadku skutki prawne czynności egzekucyjnych wykonanych w oparciu o wadliwy akt administracyjny, w sytuacji gdy ? z jednej strony ? brak normy przyzwalającej na obowiązywanie takiego skutku, a ? z drugiej strony ? obowiązuje norma (art. 60 § 1 u.p.e.a.) określająca wyczerpująco skutki umorzenia postępowania egzekucyjnego w takiej sytuacji, nieprzewidująca tego rodzaju następstwa w przypadku zobowiązań podatkowych, prowadzi do skutków sprzecznych z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji) i wynikającą z niej zasadą praworządności (art. 7), nie tylko poprzez przyzwolenie organom podatkowym, jako wierzycielom, na nielegalne nadawanie decyzjom nieostatecznym rygorów natychmiastowej wykonalności, lecz także „premiowanie” ich za takie postępowanie, w następstwie przyjęcia, że w mocy pozostają skutki prawne ich nielegalnego administrowania?.
Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 26 lutego 2018 r. (sygn. I FPS 5/17) stwierdził: ?Uchylenie decyzji ostatecznej w zakresie określenia zobowiązania w podatku od towarów i usług i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania powoduje unicestwienie materialnoprawnego skutku zastosowania środka egzekucyjnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 201 ze zm.)?. Uchwała ta stanowi kontynuację linii orzeczniczej NSA zapoczątkowanej w uchwale z dnia 28 kwietnia 2014 r., sygn. I FPS 8/13, dotyczącej skutków uchylenia postanowienia o nadaniu decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności i w konsekwencji umorzenia postępowania egzekucyjnego. Również w tej sytuacji w ocenie NSA następuje unicestwienie materialnoprawnych skutków zastosowania środka egzekucyjnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej.
