Stosownie do treści art. 83 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (zwany dalej: ,,k.k.s’’.: § 1. Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej, audytu lub czynności audytowych, lub dokonania nabycia sprawdzającego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
- 1a. Kto osobie uprawnionej do dokonania nabycia sprawdzającego odmawia przyjęcia zwracanego towaru nabytego w toku nabycia sprawdzającego, przyjęcia paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż zwracanego towaru lub usługi niewykonanej w toku nabycia sprawdzającego wydanego tej osobie w toku nabycia sprawdzającego, lub zwrotu zapłaty otrzymanej za zwracany towar nabyty w toku nabycia sprawdzającego lub usługę niewykonaną w toku nabycia sprawdzającego, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
- 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Jak podkreśla się w doktrynie: W przepisie art. 83 k.k.s. ujęto jako przestępstwo i odpowiadające mu znamionami wykroczenie skarbowe w przypadku mniejszej wagi zachowanie godzące w prawidłowy przebieg czynności kontrolnych, audytów lub czynności sprawdzających przez organy fiskalne. Słusznie podkreśla się w doktrynie, że chodzi tu o dokumenty, które są związane z działalnością gospodarczą podmiotu kontrolowanego, są w jego posiadaniu i mają związek z przedmiotem prowadzonej kontroli. Czyny ujęte w tym przepisie mają charakter powszechny i mogą być popełnione przez każdą osobę w związku z czynnościami urzędowymi opisanymi w tym przepisie. Przestępstwo oraz wykroczenie z art. 83 k.k.s. mogą być popełnione z winy umyślnej w obu formach zamiaru. Udaremnienie lub utrudnienie kontroli. Przez udaremnienie należy rozumieć całkowite uniemożliwienie przeprowadzenia czynności sprawdzających lub kontrolnych. Natomiast utrudnienie tego rodzaju czynności oznacza takie zakłócenie ich prowadzenia, które ograniczy zakres czynności dokonywanych przez właściwe organy.
W najnowszym orzecznictwie związanym z prawnokarną wykładnią pojęcia „utrudniania” widoczne jest w nim akcentowanie, że niezadowalający w ocenie organu przebieg kontroli nie jest okolicznością wystarczającą dla bytu czynów z art. 83 k.k.s. Zgodnie z treścią jednego z judykatów Sądu Najwyższego nie każde negatywne zachowanie się podczas czynności sprawdzających lub kontrolnych może być uznane za utrudnianie prowadzenia właściwego postępowania w rozumieniu art. 83 k.k.s. Natomiast w postanowieniu SN z 20.02.2014 r., V KK 398/13 859 , przyjęto, że sama pasywność w przekazywaniu wyjaśnień przez podatnika lub też przekazywanie przez niego informacji w sposób uznany przez organ podatkowy za niewystarczający nie stanowi przestępstwa skarbowego z art. 83 k.k.s.
Malwina Sik
Konsultant prawny
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 93