Przedsiębiorca będący adwokatem wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów uprawniających do skorzystania z tzw. ulgi na start, o której mowa w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Z treści niniejszego przepisu oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców wynika, iż możliwość skorzystania przez przedsiębiorcę z tzw. ulgi na start – brak obowiązku ubezpieczeń społecznych w okresie pierwszych 6 miesięcy, jak i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od podstawy wymiary w wysokości nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia, uzależnia jest od spełnienia przesłanki niewykonywania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy czynności tożsamych do uprzednio wykonywanych w ramach stosunku pracy.
Jak wskazano we wniosku, Przedsiębiorca w okresie od września 2022 r. do września 2023 r. był zatrudniony na stanowisku prawnika. W tym czasie Przedsiębiorca zdał egzamin adwokacki – ślubowanie adwokackie złożył we wrześniu 2023 r. po czym został wpisany na listę adwokatów niewykonujących zawodu. W listopadzie 2023 r. Przedsiębiorca zarejestrował działalność gospodarczą, po jej rozpoczęciu Przedsiębiorca zamierza współpracować z byłym pracodawcą. Dodatkowo wskazano, iż Przedsiębiorca w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1-5 ustawy z dnia 13 października 1998 r.. Nawiązana współpraca z byłym pracodawcą stanowi ma wyłącznie doraźną pomoc w razie dużego obłożenia pracą. Ponadto Przedsiębiorca będzie prowadził obsługę własnych klientów.
Przedsiębiorca na poparcie własnej tezy przytoczył Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt: II UK 184/12, zgodnie z którym: „Wykonywanie przez radcę prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej na rzecz tego pracodawcy, u którego pracował jako prawnik (aplikant) bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu ar.t 18a ust. 2 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (…) oraz Uchwałę Sąd Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II UZP 2/13 (…), zgodnie z którą <Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe adwokata wykonującego działalności gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze w okresie pierwszych 24 miesięcy, od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, także wówczas gdy działalność tę wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki.>” Z przywołanych orzeczeń wynika, iż obowiązku oraz uprawnienia aplikanta w trakcie aplikacji, zasadniczo różnią się od czynności wykonywanych przed adwokata w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej – są to zupełnie różne zawody z innymi kompetencjami i zakresem obowiązków.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z dniem 31 stycznia 2024 r. wydał decyzję w sprawie o nr DI/200 000/43/1135/2023, w której przyznał rację Przedsiębiorcy w zakresie prawa do skorzystania z tzw. ulgi na start.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w wydanej decyzji stwierdził, iż mając na względzie obowiązujące przepisy prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy przyjąć, że Przedsiębiorca jako osoba rozpoczynająca po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej, a przy tym świadczący w jej ramach na rzecz byłego pracodawcy usługi prawne jako adwokat, gdy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie są tożsame z zakresem czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy, spełnia przesłanki do niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej a po wykorzystaniu ww. ulgi Przedsiębiorca będzie miał możliwość stosowania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zadeklarowanej kwocie, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniami
Podsumowując adwokatowi rozpoczynającemu wykonywanie działalności gospodarczej przysługuje uprawnienie wynikające z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ulgi o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców
