Ulga na złe długi – nowe zasady rozliczania

Z dniem 1 października 2021 r. weszły w życie zmiany przewidziane przez ustawę z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe obejmujące swoim zakresem art. 89a oraz art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wskutek wprowadzonych zmian zmniejszyła się liczba warunków stawianych przez prawodawcę dla możliwości skorzystania z ulgi.

Ulga na złe długi umożliwia wierzycielowi odzyskanie kwoty podatku należnego od dokonanej czynności, za którą nie otrzymał zapłaty w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności.

Nowe brzmienie przepisów art. 89a oraz art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. stanowi konsekwencję wyroku TSUE z dnia 15 października 2020 r. (C-335/19). W swoim wyroku Trybunał uznał polską regulację w zakresie ulgi na złe długi za niezgodną z Dyrektywą VAT.

Przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. dla możliwości skorzystania z ulgi konieczne było, aby:

• dłużnik nie był w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
• zarówno wierzyciel, jak i dłużnik byli zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni,
• od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Od dnia 1 października 2021 r. ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie przewiduje już wymogu, aby dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego oraz w trakcie likwidacji. Dłużnik na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nie musi być już zarejestrowany jako podatnik VAT. Jednak w odniesieniu do wierzyciela obowiązek ten nie został zniesiony, co prawodawca tłumaczy koniecznością zapobiegania rozszczelnieniu systemu oraz wyłudzeniom podatku.

Ustawą z dnia 11 sierpnia 2021 r. wydłużony został termin, w którym istnieje możliwość skorzystania z ulgi na złe długi z dwóch do trzech lat licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca wierzytelność.

Prawodawca zdecydował się również na dopuszczenie po stronie nabywców (dłużników) także osoby fizyczne – konsumentów oraz podatników VAT zwolnionych od podatku. Zmiana ta wiąże się z wprowadzeniem elementów zabezpieczających przed dokonywaniem oszustw oraz wyłudzeń podatku od towarów i usług. Konieczne stało się uprawdopodobnienie przez wierzyciela istnienia długu, czego wyrazem jest dodany art. 89a ust. 2a, w którym ustawodawca zastrzegł możliwość skorzystania z korekty podatku, jeżeli:

• wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
• wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym lub
• wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

W przypadku, gdy nabywca kupuje towar jako niepodatnik (np. jako konsument) to możliwość skorzystania przez wierzyciela z ulgi jest uzależniona od spełnienia jednego z trzech dodatkowych warunków, jakie przewiduje dodany ust. 2a. Natomiast gdy dłużnik dokonuje zakupu towaru jako podatnik VAT czynny – do swojej działalności gospodarczej – to na wierzycielu nie będzie ciążył wówczas obowiązek spełnienia warunków przewidzianych w ust. 2a art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Konsekwencją powyższych zmian była konieczność uchylenia ust. 1b art. 89b ustawy z dnia, który przewidywał, iż art. 89b ust. 1, dotyczący obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku w razie nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności nie znajdzie zastosowania, jeżeli dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływał 90 dzień od dnia upływu terminu płatności, był w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu