Czy w przypadku, gdy podatnik świadczy usługę organizacji turnieju sportowego, która jest opodatkowana 8% stawką podatku od towarów i usług i jednocześnie umożliwia tym uczestnikom zakup usługi dowozu z hotelu na miejsce turnieju, to czy tę usługę można uznać za usługę pomocniczą i również opodatkować stawką 8%?
Kwestia ta została poruszona m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 czerwca 2020 r. (0112-KDIL1-2.4012.119.2020.1.PG), w której organ zajął następujące stanowisko: ?(?) dla celów podatkowych złożone działania podatnika traktowane są ? co do zasady ? jako jednolita całość. Oznacza to, że jeżeli podatnik dokonuje kilku świadczeń na rzecz klienta i są one ze sobą powiązane tak, że obiektywnie rzecz biorąc tworzą z ekonomicznego punktu widzenia jedną całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić, to te elementy lub świadczenia ? dla celów podatku od towarów i usług ? stanowią jedną całość. Wniosek taki wypływa m.in. z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie pomiędzy Card Protection Plan Ltd (CPP) a Commissioners of Customs and Excise (sygn. C-349/96). Natomiast zgodnie z orzeczeniem Trybunału w sprawie C-321/94 pomiędzy Faaborg-Gelting Linien A/S a Finanzamt Flensburg, o tym, czy dana transakcja stanowi dostawę towarów czy świadczenie usług powinny decydować wszystkie okoliczności zawarcia tejże transakcji. Co istotne, aby móc wskazać, że dana czynność jest czynnością złożoną winna się ona składać z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na czynność złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu ? do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze.
Czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu sama w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element czynności kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia pomocniczego jest zdeterminowany przez czynność główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez czynności pomocniczej czynności głównej.
Przepisy ustawy nie regulują kwestii czynności złożonych. Jednakże, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podatkiem VAT oraz na podstawie polskiego i europejskiego orzecznictwa można stwierdzić, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia jedną czynność nie powinno być sztucznie dzielone.
W przypadku, gdy wykonywana czynność stanowi dla klienta całość, nie należy jej rozbijać na poszczególne elementy składowe, lecz traktować jako jedno świadczenie, zgodnie z elementem, który nadaje całemu świadczeniu charakter dominujący. Jeśli więc wykonywanych jest więcej czynności, a są one ze sobą ściśle powiązane oraz stanowią całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym, to wówczas dla potrzeb VAT należy potraktować je jako jedną czynność opodatkowaną. Skutkiem powyższego, świadczenie pomocnicze, co do zasady dzieli los prawny świadczenia głównego, w szczególności w zakresie stawki podatku od towarów i usług lub zwolnienia od podatku.
(?) W orzecznictwie TSUE wskazuje się, że dla zastosowania koncepcji świadczeń złożonych konieczne jest występowanie dwóch lub więcej czynności, które są ze sobą powiązane w sposób tak ścisły, że obiektywnie stanowią jedno świadczenie. Niemniej jednak zawsze konieczne jest wyodrębnienie świadczenia wiodącego (głównego) oraz świadczeń pomocniczych. Ponieważ dopiero po dokonaniu takiej identyfikacji możliwe będzie określenie konsekwencji na gruncie VAT całego złożonego świadczenia.
Uznanie, że w danym przypadku następuje świadczenie złożone w rozumieniu VAT, powoduje konieczność ustalenia, która z czynności w ramach takiego świadczenia ma charakter wiodący, gdyż to właśnie na podstawie tego wiodącego świadczenia następuje określenie sposobu opodatkowania VAT całego złożonego świadczenia.
(?) W przedmiotowej sprawie ? w ocenie tutejszego organu ? nie są spełnione kryteria, aby świadczoną przez Wnioskodawcę usługę polegającą na uczestnictwie w Turnieju oraz dodatkowych świadczeń polegających na zapewnieniu uczestnikom Turnieju i osobom towarzyszącym transportu od miejsca zakwaterowania do obiektu sportowego oraz udziału w turniejowych imprezach towarzyszących można było uznać za jedno złożone świadczenie. Powyższe wynika z tego, że uczestnicy biorący udział w Turnieju są zainteresowani w pierwszej kolejności nabyciem od niego usługi wzięcia udziału w Turnieju, natomiast świadczenia w postaci usługi transportowej oraz udziału w turniejowych imprezach towarzyszących, są świadczeniami uzupełniającymi, które uczestnicy mogą wybrać ponosząc z tego tytułu dodatkową opłatę, odrębną od wynagrodzenia za udział w Turnieju. Biorąc pod uwagę fakt, że uczestnicy biorący udział w Turnieju mają możliwość a nie obowiązek korzystać ze świadczeń dodatkowych należy stwierdzić, że usługa polegająca na wzięciu udziału w Turnieju zostanie równie skutecznie wykonana bez zakupu przez uczestników tych dodatkowych świadczeń. Sam Wnioskodawca wskazał, że dodatkowo uczestnicy Turnieju mogą bezpośrednio podczas zgłoszenia na Turniej za dodatkową opłatą wykupić opcjonalnie dodatkowe usługi. Zatem ? biorąc powyższą informację pod uwagę ? należy stwierdzić, że świadczenia dodatkowe nie są niezbędne do wykonania przez Wnioskodawcę usługi polegającej na udziale w Turnieju. Z punktu widzenia uczestników jako nabywców już sama usługa wzięcia udziału w Turnieju ma dla nich gospodarczą i ekonomiczną wartość, a cel tej usługi spełni się niezależnie od dostarczenia przez Wnioskodawcę świadczeń dodatkowych?.
Zatem, jeżeli usługa dowozu jest jedynie dodatkową opcją dla uczestników, za którą uiszczają dodatkową opłatę, nie można uznać, że jest to usługa pomocnicza nierozerwalnie związana z głównym świadczeniem i w konsekwencji nie można zastosować preferencyjnej stawki VAT tożsamej dla usługi organizacji turnieju sportowego.
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy nr 12 238
Wicedyrektor Oddziału Wielkopolskiego ds. Doradztwa Podatkowego i Audytu Podatkowego
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 61 848 33 48