Wstrzymanie wykonania w całości lub w części zaskarżonego aktu lub czynności

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 17 listopada 2022 r., sygn. akt V SA/Wa 1424/22, po rozpoznaniu wniosku M. W. (dalej „skarżąca”), odmówił wstrzymania wykonania decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia (…) kwietnia 2022 r. nr (…) w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie nadaje się do wykonania. Przedmiotem wniosku o wstrzymanie jest bowiem decyzja organu odmawiająca umorzenia należności z tytułu składek – a tego rodzaju decyzja nie wymaga wykonania i nie nadaje się do wykonania, bowiem w wyniku wydania takiego rodzaju aktu administracyjnego na stronie nie ciąży żaden obowiązek nadający się do dobrowolnego wykonania bądź w drodze przymusu. Wobec powyższego w ocenie Sądu I instancji zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu, co z kolei oznacza, że wniosek o wstrzymanie jej wykonalności nie może zostać uwzględniony.

Skarżąca wniosła zażalenie na postanowienie Sądu pierwszej instancji, zaskarżając postanowienie w całości i wnosząc o jego uchylenie.

Zgodnie z art. 61 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej: „p.p.s.a.” sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części zaskarżonego aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Oznacza to, że chodzi o taką szkodę, która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego bądź wyegzekwowanego świadczenia, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do pierwotnego stanu. Wprowadzona w omawianym przepisie ochrona tymczasowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym stanowi wyjątek od zasady wynikającej z art. 61 § 1 p.p.s.a., w myśl której wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności.

Ochroną tymczasową mogą być objęte wyłącznie takie akty lub czynności, które nadają się do wykonania i wymagają tego wykonania, a tym samym takie, które wywołują skutki materialnoprawne. Wykonalność dotyczy zatem aktów zobowiązujących, które ustalają dla ich adresatów nakazy powinnego zachowania lub zakazy określonego zachowania, aktów, na podstawie których określony podmiot uzyskuje równocześnie uprawnienie i mocą którego zostają na niego nałożone określone obowiązki oraz aktów, na podstawie których jeden podmiot jest do czegoś zobowiązany, a drugi wyłącznie uprawniony.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2023 r., sygn. akt I GZ 74/23 poparł stanowisko WSA. Uznał. że przedmiotem wstrzymania mogą być jedynie takie akty lub czynności, które nadają się do wykonania i wymagają wykonania. Przez pojęcie wykonania aktu administracyjnego należy rozumieć spowodowanie w sposób dobrowolny lub doprowadzenie w trybie egzekucji do takiego stanu rzeczy, który jest zgodny z rozstrzygnięciem zawartym w tym akcie. W ocenie NSA nie każdy akt administracyjny kwalifikuje się do tak rozumianego wykonania i w związku z tym nie każdy wymaga wykonania. W rozpoznawanej sprawie do Sądu I instancji zaskarżona została decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 5 kwietnia 2022 r. nr 676/2022 w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Taka decyzja, ze względu na zakres i charakter prawny, nie nadaje się do wykonania. Akt administracyjny, który będzie podlegał ocenie sądu administracyjnego pod kątem legalności, nie nakłada na stronę powinności określonego zachowania się, jak również nie przyznaje jej żadnego uprawnienia. Wobec tego, zaskarżone postanowienie organu nie podlega wykonaniu w trybie egzekucyjnym, a zatem Sąd I instancji prawidłowo nie uwzględnił wniosku skarżącego o wstrzymanie jego wykonalności.

Wróć do spisu treści serwisu