Zgodnie z art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega także podatnik, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy. Czy w takiej sytuacji podatnik ma obowiązek rozliczyć podatek należny od spisu z natury zgodnie z art. 14 ustawy? Jakie jest stanowisko organów podatkowych?
Kwestia ta została poruszona m.in. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lutego 2022 r. (0114-KDIP4-3.4012.762.2021.2.MP). Jak wskazano w przedstawionym w ramach powyższej interpretacji zdarzeniu przyszłym: „Wnioskodawca jest dwuosobową spółką cywilną, której głównym przedmiotem działalności jest produkcja paszy dla zwierząt gospodarskich (dalej jako „Wnioskodawca” lub „spółka cywilna”). Spółka cywilna od 1 września 2018 r. zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej, a z dniem 14 maja 2019 r. została wykreślona z rejestru czynnych podatników VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm., zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT). Status spółki cywilnej jako podmiotu zawieszonego i wykreślonego z rejestru VAT do dnia złożenia wniosku o interpretację nie uległ zmianie.
(…) Obecnie wspólnicy rozważają likwidację spółki cywilnej”.
Odnosząc się do powyższego zdarzenia przyszłego Organ, w zakresie obowiązku sporządzenia spisu z natury stwierdził: „(…) obowiązek opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotyczy tej części posiadanych towarów, które po nabyciu nie zostały odprzedane i w stosunku, do których przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W przypadku więc zaistnienia określonych okoliczności, wszystkie towary, przy zakupie których został odliczony podatek naliczony muszą zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług, aby zrównoważyć to odliczenie. Towary, które nie spełniają ww. warunku, nie podlegają w takiej sytuacji opodatkowaniu.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że przed zawieszeniem działalności, w 2005 r., nabyli Państwo od osoby prawnej nieruchomość gruntową zabudowaną ośmioma budynkami gospodarczymi i jednym budynkiem mieszkalno-gospodarczym, trwale związanymi z gruntem („Nieruchomość”). Transakcja była opodatkowana podatkiem od towarów i usług i udokumentowana fakturą, dokonali Państwo odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie. Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych Spółki cywilnej i była wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę.
Zatem, pomimo zawieszenia działalności i wykreślenia Spółki cywilnej z rejestru podatników VAT, w przypadku likwidacji działalności będą Państwo zobowiązani do sporządzenia spisu z natury, o którym mowa w art. 14 ustawy, uwzględnienia opisanej we wniosku Nieruchomości w tym spisie sporządzonym na dzień likwidacji Spółki cywilnej i opodatkowania tej Nieruchomości na zasadach takich samych jak przy sprzedaży, tj. według właściwej stawki lub też stosując zwolnienie od podatku”.
Podobnie stwierdzono w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 stycznia 2016 r. (ITPP1/4512-1015/15/MN), tj.: „(…) należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej.
W rozpatrywanej sprawie natomiast nie podjął Pan w ustawowym czasie zawieszonej działalności gospodarczej i dlatego jak wskazał w opisie stanu faktycznego został wykreślony z CEIDG na mocy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wykreślenie z rejestru podatników podatku VAT następuje automatycznie na skutek wykreślenia z Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej.
Z treści art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że obowiązek opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotyczy tej części posiadanych przez osobę fizyczną towarów, które po nabyciu nie zostały odprzedane i w stosunku, do których przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. A zatem warunkiem koniecznym do opodatkowania towarów w zakresie wynikającym z art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług jest istnienie po stronie podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupie towaru. W przypadku zatem zaistnienia określonych okoliczności, wszystkie towary, przy zakupie których został odliczony podatek naliczony muszą zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług, aby zrównoważyć to odliczenie. Towary, które nie spełniają ww. warunku, nie podlegają w takiej sytuacji opodatkowaniu.
(…) Zaprzestając wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podatniku tegoż podatku, będącym osobą fizyczną ciążą obowiązki wynikające z przepisu art. 14 ustawy. Jak bowiem wskazano na wstępie, w świetle art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.
Natomiast ww. podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Jak wskazano we wniosku, na dzień likwidacji działalności – wykreślenia działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej – zostały Panu wyposażenie, środki trwałe oraz towary handlowe. Zatem, w świetle powołanych przepisów prawa podatkowego, należy stwierdzić, że jeżeli przy nabyciu ww. towarów przysługiwało Panu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zapłacony przy nabyciu tych towarów, ciążył na Panu obowiązek sporządzenia spisu z natury.
Mając na uwadze ww. przepisy oraz dokonaną analizę stwierdzić należy, że był Pan zobowiązany do sporządzenia spisu z natury na dzień wykreślenia z rejestru przedsiębiorców działalności gospodarczej i zapłaty podatku VAT, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Z powyższego wynika, że w opinii organów podatnik w momencie wykreślenia go z urzędu z rejestru podatników VAT nie ma obowiązku sporządzenia spisu z natury i rozliczenia podatku należnego zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Obowiązek ten powstanie jednak gdy po takim wykreśleniu z rejestru podatnik zdecyduje się na likwidację działalności gospodarczej.
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy nr 12 238
Wicedyrektor Oddziału Wielkopolskiego ds. Doradztwa Podatkowego i Audytu Podatkowego
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 61 848 33 48