Wynagrodzenie wspólnika za powtarzające się świadczenia niepieniężna a obowiązek ubezpieczenia

Wnioskodawca w skierowanym do ZUS-u zapytaniu poprosił o rozstrzygnięcie następującej kwestii: czy wynagrodzenie wypłacane wspólnikom spółki z tytułu wykonywanych przez nich na rzecz spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych na podstawie umowy spółki w trybie przewidzianym art. 176 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r kodeks spółek handlowych będzie podlegało pod obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych i skutkuje obowiązkiem zgłoszenia wspólników spółki wykonujących powtarzające się świadczenia niepieniężne na podstawie umowy spółki przez spółkę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych?

Zgodnie z katalogiem zawartym w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są lub wykonują czynności określone w katalogu, z zastrzeżeniem art. 8 i 9 tejże ustawy. Katalog zawarty w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi wyliczenie tytułów aktywujących obowiązek ubezpieczeniowy i w tym kontekście wskazać należy, że wyliczenie ma charakter katalogu zamkniętego. Katalog ten nie uwzględnia wynagrodzenia wspólników na podstawie artykułu 176 ustawy – Kodeks spółek handlowych. Jak słusznie wskazał organ w tym kontekście należy mieć także na względzie, iż zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Wspólnicy spółki z uwagi na strukturę własnościową Spółki nie będą występować jako wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wspólnikami spółki są trzy osoby fizyczne będące rezydentami.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, w piśmie z dnia 30 czerwca 2023 r., DI/100000/43/586/2023 uznał iż zgodnie z treścią art. 176 § 1 i 2 kodeksu spółek handlowych, jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie. Przedmiotem nałożonego obowiązku może być wyłącznie powtarzające się świadczenie niepieniężne (art. 176 § 1 k.s.h.). „Powtarzające się” jest świadczenie, które jest periodyczne (okresowe), ale nie jest ani świadczeniem jednorazowym, ani mającym charakter ciągły lub stały. Zobowiązanie do powtarzających się świadczeń niepieniężnych jest wyjątkiem od zasady ograniczenia obowiązków wspólników do wniesienia wkładów (art. 3 k.s.h.). Jako wyjątek od zasady przepis art. 176 k.s.h. powinien być interpretowany zawężające. Najczęściej obowiązek świadczenia ma związek zarówno z możliwościami faktycznymi, jak i prawnymi zobowiązanego wspólnika oraz związany jest z przedmiotem działalności spółki.

Jak wynika z treści złożonego wniosku świadczenia, o których mowa są świadczeniami o charakterze, ciągłym, stałym, a więc takim, który nie mieści się w dyspozycji art. 176 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Przytoczony w opisie zdarzenia przyszłego wniosku zakres, rodzaj i wymiar prac, do których zobowiązani zostali wspólnicy w połączeniu z przedmiotem działalności spółki, wskazuje, iż obowiązki wspólników są zadaniami o charakterze usługowym. Opisane we wniosku o interpretację czynności wspólników stanowią obowiązki charakterystyczne dla umowy o świadczenie usług, a więc umowy opisanej w art. 750 kodeksu cywilnego. W opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca zmierza do posłużenia się regulacją art. 176 Kodeksu spółek handlowych do stworzenia mechanizmu wynagradzania wspólników w sposób niezgodny z ratio legis tej instytucji prawnej. Wspólnicy de facto (mając na uwadze charakter i zakres wykonywanych czynności), będą świadczyć na rzecz spółki usługi charakterystyczne dla cywilnoprawnych stosunków zobowiązaniowych. Tym samym ma do nich zastosowanie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Biorąc powyższe pod uwagę nie można uznać stanowiska Wnioskodawcy odnośnie braku tytułu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od wypłacanego w oparciu o art. 176 Kodeksu spółek handlowych wspólnikom spółki wynagrodzenia za prawidłowe.

Wróć do spisu treści serwisu