Kształtująca się linia orzecznicza negująca stosowanie rozszerzającej wykładni pojęcia „urządzenie przemysłowe” na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”) została ugruntowana kolejnym istotnym wyrokiem NSA z dnia 19 stycznia 2022 r. (II FSK 1274/19).
Wyrok wydany został w sprawie Spółki, która w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nabywała usługi polegające na przechowywaniu danych na serwerze. NSA w przedmiotowym wyroku potwierdził, że należności wypłacane przez Spółkę z tego tytułu nie są należnościami za użytkowanie czy prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym Spółka nie jest zobowiązana do pobrania w charakterze płatnika tzw. podatku u źródła.
Jak wskazywano, powyższe stanowisko NSA utrwala pogląd od kliku lat prezentowany w orzecznictwie sądów administracyjnych, które nie zgadzają się z oceną organów interpretacyjnych kwalifikującą infrastrukturę informatyczną (serwery) jako urządzenie przemysłowe, a wynagrodzenie za korzystnie z przestrzeni dostępnej na tych serwerach w celu umieszczania, gromadzenia i przechowywania plików, baz danych oraz skrzynek pocztowych i usług sieciowych, w ramach usług IT, do kategorii należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegających na podstawie art. 26 ust. 1 powołanej ustawy obowiązkowi pobrania tzw. podatku u źródła.
Sądy potwierdzały, że komputery czy serwery mogą stanowić część składową urządzenia przemysłowego, niemniej biorąc pod uwagę powszechność wykorzystania serwerów poza przemysłem, kwalifikacja nie może przebiegać niejako automatycznie. Konieczne jest przede wszystkim uwzględnienie kryterium przeznaczenia. Tymczasem w przypadku braku ścisłego połączenia z urządzeniem biorącym udział w produkcji przemysłowej, wykorzystywaniu przestrzeni serwerowej do gromadzenia danych trudno przypisać jednoznacznie przeznaczenie przemysłowe.
Przykładowo WSA w Łodzi w wyroku z dnia 14 kwietnia 2021 r. (I SA/Łd 141/21) na podstawie definicji słownikowej, ale także doświadczenia życiowego, stwierdził m.in., że zastosowanie komputera, serwerów lub przestrzeni dyskowej jest bardzo szerokie i nie ogranicza się do przemysłu; sama infrastruktura komputerowa nie spełnia zadań przemysłowych, o ile nie jest powiązana z urządzeniem ściśle przemysłowym, biorącym udział w procesie produkcji. Zdaniem WSA, komputery będące systemami wbudowanymi i sterujące urządzeniami wykorzystywanymi w przemyśle, mogą być częścią składową urządzenia przemysłowego. Przy czym pojęcie „urządzenie przemysłowe” należy rozumieć jako „składnik majątku pełniącego pomocniczą funkcję w ramach procesu przemysłowego rozumianego jako ciąg działań mechanicznych lub chemicznych służących do masowej produkcji towarów”. Takim zaś urządzeniem nie jest infrastruktura informatyczna (serwery) wykorzystywana przy usłudze udostępniania przestrzeni na serwerach.
W przekonaniu WSA nie można przypisywać decydującego znaczenia okoliczności, że dane urządzenie może być również – potencjalnie – wykorzystane w danej dziedzinie. W takiej bowiem sytuacji to samo urządzenie – w zależności od sposobu wykorzystania go przez podatnika – należałoby odmiennie kwalifikować dla celów podatkowych. Wobec powyższego skład orzekający WSA w Łodzi nie zgodził się ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażonym w interpretacji indywidualnej z dnia 4 grudnia 2020 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.371.2020.3.MMU UNP:1176181, że usługi IT mające na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemów, zarządzania prawami dostępu, usuwania usterek i zakłóceń, utrzymania oraz zarządzania poszczególnymi aplikacjami, infrastrukturą IT itp., które nie służą do wytwarzania produktów w sposób materialny, stanowią korzystanie z urządzenia przemysłowego.
W wyroku tym WSA potwierdził, iż organ interpretacyjny dokonał błędnej wykładni pojęcia „urządzenia przemysłowego”, wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uznając, że pojęcie to należy rozumieć maksymalnie szeroko, w znaczeniu pojęcia „ICS equipment„, „industrial„, „comercial„, jako stanowiącego pewną nierozłączną kategorię międzynarodowego prawa podatkowego, a w konsekwencji, kwalifikując do kategorii „urządzeń przemysłowych” zasoby serwerowni tj. urządzenia serwerowe, pamięci masowej.
Analogiczne stanowisko odnośnie interpretacji przepisu art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyrażone zostało m.in. w wyrokach NSA: z dnia 18 maja 2018 r. (II FSK 1395/16), z 9 kwietnia 2019 r. (II FSK 1120/17) oraz w wyrokach WSA w Łodzi z dnia 25 sierpnia 2020 r. (I SA/Łd 799/19) i WSA w Warszawie z dnia 22 czerwca 2020 r. (III SA/Wa 1456/19).
W szczególności w wyroku WSA w Warszawie z 18 marca 2021 r. (III SA/Wa 1936/20) wyrażony został pogląd, iż korzystanie z usługi przechowywania danych na serwerze nie jest równoznaczne z „użytkowaniem” serwera i tym samym należności z tytułu przechowywania danych są należnościami za świadczenie usługi nieujętej w katalogu z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Stanowisko NSA w powołanym na wstępie wyroku z NSA z dnia 19 stycznia 2022r. (II FSK 1274/19), wpisując się w zarysowany wyżej trend orzeczniczy, powinno przyczynić się do usunięcia rozbieżności w stanowiskach organów podatkowych i sądów administracyjnych.
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50