Wypłata odsetek na rzecz alternatywnego funduszu inwestycyjnego a podatek u źródła

Kwestia dopuszczalności stosowania zwolnienia przewidzianego dla dochodów (przychodów) instytucji wspólnego inwestowania, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa z dnia 15 lutego 1992r.”), uzależnionego od spełnienia warunków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a i d-f tej ustawy i niepobierania podatku u źródła z tytułu wypłaty odsetek na rzecz luksemburskiego alternatywnego funduszu inwestycyjnego, stała się przedmiotem dwóch podobnych sporów rozstrzygniętych w ostatnim czasie wyrokami WSA w Krakowie z dnia 21 lutego 2024 r.(I SA/Kr 1157/23) i WSA w Gdańsku z dnia 13 marca 2024 r. (I SA/Gd 1097/23). Oba sądy zastosowały tożsamą argumentację orzekając na korzyść płatników zryczałtowanego podatku dochodowego i uchylając zaskarżone interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).

W szczególności WSA w Gdańsku krytycznie odniósł się do stanowiska wyrażonego przez Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 31 października 2023 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.443.2023.1.AK wydanej na rzecz Spółki, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła umowę pożyczki z podmiotem działającym w oparciu o luksemburskie przepisy dotyczące Zastrzeżonych Alternatywnych Funduszy Inwestycyjnych (Reserved Alternative Investment Fund) i wymagające, by podmiot ten był zarządzany przez Upoważnionego Zarządcę Alternatywnego Funduszu Inwestycyjnego (Authorized Alternative Investment Fund Manager), w rozumieniu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (dalej: „Dyrektywa 2011/61/UE”), który z kolei jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru nad Sektorem Finansowym w Luksemburgu (the Commission de Surveillance du Secteur Financier; dalej: „CSSF”).

Pożyczkodawca złożył względem Spółki oświadczenie, w którym wskazał, że na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym w Luksemburgu prowadzi działalność w formie funduszu inwestycyjnego zamkniętego i w Luksemburgu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

W przedstawionych okolicznościach Spółka zajęła stanowisko, że z uwagi na status pożyczkodawcy, będzie uprawniona do zastosowania zwolnienia uzależnionego od spełnienia warunków określonych w art. 17 ust. 1 pkt 58, art. 17 ust. 11 i 12 i art. 26 ust. 1g ustawy z dnia 15 lutego 1992r. i niepobierania podatku u źródła.

Dyrektor KIS w powołanej na wstępie interpretacji indywidualnej z dnia 31 października 2023 r. uznał jednak powyższe stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Organ wskazał, że spełnienie przez pożyczkodawcę warunków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a oraz lit. e-f ustawy z dnia 15 lutego 1992r. nie budzi wątpliwości, jednakowoż nie jest spełniony warunek podlegania działalności instytucji wspólnego inwestowania bezpośredniemu nadzorowi właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają one siedzibę, określony w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. d tejże ustawy, gdyż pożyczkodawca nie podlega bezpośredniemu nadzorowi CSSF (tj. luksemburskiemu odpowiednikowi KNF). W konsekwencji więc Spółka jako płatnik, w momencie dokonywania wypłat odsetek do pożyczkodawcy -zdaniem organu – jest obowiązana do pobrania podatku u źródła, bowiem odsetki uzyskiwane od Spółki nie stanowią przychodu zwolnionego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawy z dnia 15 lutego 1992r.

WSA w Gdańsku, do którego Spółka wniosła skargę na powołaną interpretację w wyroku z dnia 13 marca 2024 r. (I SA/Gd 1097/23) przyznał rację Spółce.

Uzasadniając wyrok, Sąd odwołał się do wyroku WSA w Krakowie z 21 lutego 2024 r. (I SA/Kr 1157/23) i przyjął zawartą w nim argumentację za własną. Podkreślił przy tym, że art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 15 lutego 1992r., a więc przepis ustanawiający zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych dla instytucji wspólnego inwestowania posiadających siedzibę w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej (UE) lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), powinien być stosowany i podawany wykładni z uwzględnieniem szczególnego związku z prawem UE, wynikającego z jego genezy, tj. okoliczności nowelizacji, na mocy której powołany przepis wprowadzono do ustawy w celu zapewnienia zgodności polskich przepisów podatkowych z normami prawa europejskiego.

Wobec powyższego skład orzekający WSA uznał, że przesłanki podmiotowego zwolnienia, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 15 lutego 1992r., należy oceniać poprzez pryzmat zasady równego traktowania polskich funduszy inwestycyjnych i ich odpowiedników (podmiotów równoważnych) z UE oraz EOG.

Nadto, nawiązując do dotychczasowego orzecznictwa – w tym m.in. wyroku WSA w Warszawie z 19 stycznia 2017 r. (III SA/Wa 2620/15) oraz wyroków NSA z dnia 16 czerwca 2015 r. (II FSK 1279/13) i z 24 lipca 2015 r. (II FSK 1455/13) – podkreślił, że istotny jest przede wszystkim cel rozpatrywanego przepisu art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy, tj. zapewnienie realizacji podstawowych europejskich zasad traktatowych, czyli zasady niedyskryminacji (art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu UE, dalej: TFUE), zasady swobody przepływu kapitału (art. 63 ust. 1 TFUE), a także zasady swobody przedsiębiorczości (art. 49 TFUE).

Wychodząc z powyższych przesłanek WSA w Gdańsku zaaprobował zarzuty podniesione w skardze na interpretację dotyczące zastosowania przez organ błędnej wykładni art. 17 ust. 1 pkt 58 w zw. z art. 6 ust. 4 pkt 1 i z art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a i d-f oraz art. 26 ust. 1g ustawy z dnia 15 lutego 1992r., w której Dyrektor KIS oparł się wyłącznie na literalnym brzmieniu przepisu, bez uwzględnienia celu jego wprowadzenia i otoczenia prawnego, tj. wykładni systemowej i celowościowej. Jak podkreślił Sąd, organ wprawdzie wskazał, iż przesłanki wypełnienia warunków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 15 lutego 1992r., należy oceniać przez pryzmat zasady równego traktowania polskich funduszy inwestycyjnych i ich odpowiedników (podmiotów równoważnych) z UE i EOG oraz zaznaczył, że zasady te narzucają kierunek interpretacji przedmiotowych przepisów – jednak w zaskarżonej interpretacji, finalnie dokonał wykładni sprzecznie z wytyczonymi przez siebie zasadami., nakładając na podmioty zlokalizowane w UE i EOG wymogi dalej idące.

WSA zaakcentował, że w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. d ustawy nie wskazano szczegółowo ani zakresu nadzoru nad działalnością instytucji wspólnego inwestowania, ani dokładnego sposobu jego wykonywania, co oznacza, że – w ocenie Sadu – „istotą warunku dotyczącego nadzoru jest to, aby działalność instytucji podlegała stałemu bieżącemu nadzorowi wyspecjalizowanego organu państwowego, który nadzoruje funkcjonowanie rynków finansowych danego kraju”. Ponieważ zaś CSSF, który nadzoruje działalność funduszy luksemburskich, pełni funkcję analogiczną do KNF w Polsce, to choć w praktyce stosuje zarządczą formę nadzoru nad spółką inwestycyjną, to jednak – zdaniem WSA – nie zmienia faktu, iż działalność instytucji jest nadzorowana przez organ nadzoru rynków finansowych.

Końcowo w powołanym wyroku WSA w Gdańsku – podobnie jak wcześniej w wyroku z dnia 21 lutego 2024 r. WSA w Krakowie – skonkludował, że „odrębnościom w zakresie podstawy prawnej działania instytucji wspólnego inwestowania, sposobu ich zarządzania, zezwoleń czy nadzoru, wynikającym z różnych rozwiązań prawnych, przyjętych w kraju siedziby instytucji, nie powinno nadawać się decydującego znaczenia i nie mogą one stać na przeszkodzie przyznawaniu określonych zwolnień podatkowych”. Dodał przy tym, że „Forma sprawowania nadzoru nad działalnością (przy jednoczesnym stwierdzeniu, że nadzór nad działalnością instytucji jest w istocie sprawowany) nie może determinować ostatecznej oceny, czy danemu podmiotowi przysługuje zwolnienie podatkowe, czy też nie” i uznał, iż w okolicznościach analizowanego stanu faktycznego możliwe jest niepobieranie podatku u źródła.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu