TSUE w dniu 12 grudnia 2024 r. wydał wyrok w sprawie C‑527/23 w przedmiocie możliwości odmowy prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku uznania wydatku na nabycie usługi przez podatnika za bezcelowy i zbędny.
Wyrok dotyczył Spółki specjalizującej się w usługach naftowych, która przejęła rumuńską spółkę, w tym jej prawa i obowiązki, w drodze połączenia przez przejęcie. Działalność spółki rumuńskiej polegała na świadczeniu usług pomocniczych w zakresie wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego. Spółka rumuńska świadczyła usługi na rzecz dwóch klientów i w tym celu nabyła od spółek grupy spółki przejmującej ogólne usługi administracyjne, takie jak w szczególności usługi informatyczne, kadrowe, marketingowe, rachunkowe oraz usługi doradztwa. Te ogólne usługi administracyjne były świadczone przez podmioty mające siedzibę poza Rumunią i przy obliczaniu VAT od wspomnianych usług zastosowano mechanizm odwrotnego obciążenia. Inne spółki należące do tej grupy również korzystały z owych usług.
Organ odmówił prawa do odliczenia VAT zapłaconego przez spółkę rumuńską z tytułu nabytych usług administracyjnych w wysokości ok. 350 tys. EUR ze względu na to, że po pierwsze uznał, że w celu wykazania związku pomiędzy nabytymi usługami a działalnością kontrolowanego podatnika nie przedstawiono żadnego aktu ani dokumentu, a po drugie, że przedstawione dokumenty nie wskazywały charakteru świadczonych usług, tożsamości osób, które świadczyły te usługi, okresu, w którym były one świadczone, ani też tego, czy owe usługi były dla spółki niezbędne. Organ wskazał, że nie zaprzecza, iż rozpatrywane usługi administracyjne zostały rzeczywiście wyświadczone, i nie powołuje się na żadne oszustwo podatkowe, lecz odmawia uznania prawa do odliczenia ze względu na brak dowodu na niezbędność nabycia tych usług dla podatnika.
Z uwagi na wątpliwości w tej sprawie sąd odsyłający zwrócił się do TSUE o ustalenie czy na mocy dyrektywy VAT prawa do odliczenia naliczonego VAT można odmówić na podstawie subiektywnej oceny organu podatkowego dotyczącej niezbędności i zasadności nabycia takich usług, jeżeli zostanie stwierdzone, że związane z nimi koszty należą do kosztów ogólnych tego podatnika.
TSUE orzekł, że: „Kwestia, czy nabycie usług administracyjnych rozpatrywanych w postępowaniu głównym było konieczne lub stosowne, wydaje się również pozbawiona znaczenia, ponieważ dyrektywa VAT nie uzależnia wykonania prawa do odliczenia od kryterium rentowności gospodarczej transakcji powodującej naliczenie podatku. Wspólny system VAT gwarantuje bowiem pod względem ciężaru podatkowego neutralność każdej działalności gospodarczej, niezależnie od jej celu lub rezultatu, pod warunkiem że co do zasady ona sama podlega VAT. W związku z tym powstałe już prawo do odliczenia pozostaje nabyte, nawet jeżeli planowana działalność gospodarcza nie została później zrealizowana, a co za tym idzie, nie zaowocowała transakcjami podlegającymi opodatkowaniu lub podatnik nie mógł wykorzystać towarów lub usług uprawniających do odliczenia w ramach transakcji podlegających opodatkowaniu z uwagi na okoliczności niezależne od jego woli”.
TSUE stanął na stanowisku, zgodnie z którym organ podatkowy nie może odmówić prawa do odliczenia naliczonego VAT zapłaconego przez podatnika przy nabyciu usług (…) a ich nabycie nie było niezbędne ani zasadne, jeżeli zostanie wykazane, że rzeczone usługi były wykorzystywane przez tego podatnika na potrzeby jego własnych opodatkowanych transakcji.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
