Z analiz przeprowadzonych przez Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej wynika, iż do końca czerwca 2023 r. zarejestrowano 28 134 podmioty w Rejestrze Przedsiębiorców KRS. Formą prawną, która cieszyła się największą popularnością jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ponieważ stanowi ona, aż 91,25% wszystkich podmiotów, które weszły do obrotu gospodarczego w naszym kraju. Niniejszy artykuł przedstawia sposoby założenie spółki z o.o.
Spółka z o.o. wraz z prostą spółką akcyjną oraz spółką akcyjną należy do spółek kapitałowych. Jest to spółka, która może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Nie może ona jednak być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Minimalny kapitał spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 5 000 zł. Elementem wyróżniającym spółkę jest to, że generalnie wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania, czy to cywilnoprawne, czy też podatkowe. Zgodnie z art. 163 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej: „ksh”) do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się:
- zawarcia umowy spółki;
- wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki, z uwzględnieniem art. 158 § 1¹ ksh przepis ten dotyczy obowiązku wniesienia wkładu w formie pieniężnej w przypadku, gdy umowa została zawarta przy użyciu wzorca umowy),
- powołania zarządu,
- ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,
- wpisu do rejestru.
Pierwszy krok dotyczy zawarcia umowy spółki. Możemy to zrobić w sposób tradycyjny, w którym umowa zostaje zawarta w formie aktu notarialnego, taka umowa powinna zawierać wszystkie elementy wymienione w art. 157§ 1 ksh. Możliwe jest również założenie spółki bez wychodzenia z domu, przy użyciu wzorca umowy. W takim przypadku należy jednak pamięć o ograniczeniach takich jak brak realnego wpływu na wszystkie postanowienia, które będą zawarte w umowie (ogranicza nas wzorzec) oraz to, że nie jest możliwe wniesienie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego w innej formie niż w formie wkładu pieniężnego. Z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.
Kolejny etap stanowi wniesienie kapitału zakładowego, który jak wcześniej wspominałem powinien wynosić co najmniej 5 000 zł. Wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, zgodnie z art. 163 pkt 2 ksh jest jedną z przesłanek koniecznych do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Stąd też wymóg złożenia, wraz ze zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia złożonego przez zarząd spółki, że wkłady zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione. Oświadczenie to powinno zostać dokonane w formie pisemnej, tak aby mogło stanowić załącznik do zgłoszenia spółki do rejestru i aby jego treść mogła zostać zweryfikowana przez sąd rejestrowy oraz aby mógł się z nim zapoznać każdy, kto będzie dokonywał wglądu do akt rejestrowych danej spółki. Kapitał zakładowy, jako substrat majątkowy spółki, jest jedną z przesłanek uzyskania przez nią osobowości prawnej.
Jedynym obligatoryjnym organem oprócz zgromadzenia wspólników (które powstaje z mocy prawa) jest zarząd. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę na zewnątrz w kontaktach ze wszystkimi podmiotami. Jeżeli chodzi o radę nadzorczą oraz komisję rewizyjną to są one organami fakultatywnymi z tym ograniczeniem, że w spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.
Ostatni etap dotyczy zgłoszenia spółki. Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. Do zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania spółki do rejestru z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają interesu spółki oraz interesu publicznego, a nie mogą być usunięte bez poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów. W przypadku stwierdzenia w zgłoszeniu braku usuwalnego sąd rejestrowy wyznaczy spółce w organizacji stosowny termin do jego usunięcia pod rygorem odmowy wpisu do rejestru. W art. 166 oraz 167 ksh zostały wskazane elementy, które musi zawierać takie zgłoszenie. Należy pamiętać, że jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu. W przypadku, gdy umowa spółki została zawarta przy użyciu wzorca umowy to będziemy mień tylko 7 dni od dnia zawarcia umowy.
