Zamiana nieruchomości dokonana w trybie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarowaniu nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 2 ww. ustawy ? obowiązek podatkowy przy umowie zamiany ciąży na stronach czynności. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy ? podstawę opodatkowania przy umowie zamiany:
- lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu ? stanowi różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali,
- w pozostałych przypadkach ? stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek.
Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umowy zamiany przy przeniesieniu własności nieruchomości ? 2%.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że zamiana nieruchomości podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na stronach czynności.
Niezależnie od powyższego, w ustawie z dnia 9 września 2000 r. przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami określa zasady scalania i podziału nieruchomości. W myśl art. 98b ust. 1 ww. ustawy ? właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3.
Stosownie do art. 98b ust. 3 cyt. ustawy ? podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.
W związku z powyższym, jeżeli czynność zamiany nieruchomości zostanie dokonana na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, to w przedmiotowej sprawie będzie mieć zastosowanie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji przedmiotowa czynność zamiany nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.
Powyższe stanowisko zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 sierpnia 2020 r. sygn. akt 0111-KDIB2-2.4014.120.2020.2.MZ.
Aleksandra Szczęsny
Konsultant podatkowy, Śląski Oddział Instytutu Studiów Podatkowych
aleksandra.szczesny@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50