Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 2 lutego 2024 r. nr 0112-KDIL2-2.4011.861.2023.2.MM, przedstawił stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia wydatku (zapłata komornikowi gotówką ponad 15 tysięcy PLN) poniesionego przed Przedsiębiorcę do kosztów uzyskania przychodów.
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą dokonał zakupu ciągnika rolniczego na licytacji komorniczej. Na podstawie otrzymanej faktury Przedsiębiorca z przyczyn technicznych niezależnych od siebie dokonał płatności przelewem, a pozostałą część gotówką.
W następstwie tak zaistniałej sytuacji rodzi się pytanie, czy zapłata komornikowi gotówką ponad 15 tysięcy złotych może zostać zaliczona do kosztu uzyskania przychodu?
Przenosząc powyższe na grunt przepisów prawa podatkowego określonych na potrzeby niniejszej kwestii w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wskazać, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.” Innymi słowy kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów tak, aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.
Jak wskazał Dyrektor KIS, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:
– został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
– jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
– pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
– poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
– został właściwie udokumentowany,
– nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Dodatkowo w świetle art. 22p ust. 1 ustawy Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:
– została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
– została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub
– pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.
Z treści art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców wynika, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku, oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego.
Należy stwierdzić, że powyższe przepisy odnoszą się do tych transakcji, których drugą stroną jest inny przedsiębiorca. Zgodnie z art. 4 ust. 1 Prawo przedsiębiorców „Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.”
Jak wskazał Dyrektor KIS przy wykładni art. 19 Prawo przedsiębiorców należy również brać pod uwagę, że celem tego przepisu jest wzmocnienie przejrzystości przepływów finansowych między przedsiębiorcami. W przypadku gdy płatność jest dokonywana zgodnie z przepisami odrębnymi za pośrednictwem komornika, jako podmiotu zaufania publicznego, realizacja tego celu nie jest zagrożona.
Stąd przepis art. 22p ust. 1 ustawy nie znajduje zastosowania w przypadku, gdy podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą przekazuje bez pośrednictwa rachunku bankowego komornikowi zapłatę za nabyty w drodze licytacji komorniczej ciągnik rolniczy, którego wartość przekracza 15 000 zł.
Podsumowując – zapłacona przez Przedsiębiorcę gotówką kwota ponad 15 tysięcy złotych może być kosztem podatkowym na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
