Zapłata składki członkowskiej a obowiązek wystawienia faktury

W dniu 17 lutego 2023 r. DKIS wydał interpretację indywidualną sygn. 0111-KDIB3-1.4012.900.2022.3.IK w przedmiocie podatku od towarów i usług dotyczącą możliwości rozdzielenia na fakturze czynności podlegających opodatkowaniu od czynności niepodlegającej opodatkowaniu.

Zgodnie z opisanym zdarzeniem przyszłym, Stowarzyszenie jest podmiotem wpisanym do rejestru stowarzyszeń oraz do rejestru przedsiębiorców. Stowarzyszenie jest czynnym podatnikiem VAT. Jako organizacja zamknięta zrzesza pełnoletnie osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą poprzez świadczenie usług przewozu osób w systemie radio-taxi. Działalność stowarzyszenia jest w części finansowana z wpłacanych składek członkowskich, które ujmowane są na fakturze VAT ze stawka 23% wystawianej za polecanie klientów – odbiorców usługi. Stowarzyszenie realizuje swe zadania poprzez przyjmowanie zleceń telefonicznych i powiadamianie członków o ich treści wraz ze wskazaniem docelowego adresu świadczonej usługi. Zadania te wykonują zatrudnieni przez stowarzyszenie dyspozytorzy obowiązek zapłaty składek wynika bezpośrednio ze statutu stowarzyszenia. Składka nie ma charakteru wzajemnego, to znaczy w zamian za składkę członek (kierowca) nie może oczekiwać zindywidualizowanego świadczenia ze strony stowarzyszenia oraz nie można określić konkretnej korzyści, którą miałby otrzymać kierowca w związku z zapłatą składki członkowskiej. Składki uiszczane przez członków stowarzyszenia nie stanowią zatem wynagrodzenia za świadczenie usług.

Nie jest możliwym przypisanie składki konkretnego kierowcy – członka stowarzyszenia do wykonanej „usługi” – skierowania jego taksówki przez dyspozytora do wykonania kursu. Realizacja celów stowarzyszenia odbywa się bowiem poprzez kierowanie zamówień do bliżej nieokreślonej, przypadkowo dobranej grupy kierowców, którzy w danym momencie mogą taki kurs wykonać. Zapewnienie klientowi szybkiej realizacji zlecenia, dojazd pod wskazany adres, dbanie o czystość i estetykę pojazdów stanowi pomoc dla członków i zmierza bezsprzecznie do wzorowego wykonywania zawodu.

Stowarzyszenie opracowało koncepcję aby w celu dywersyfikacji wpływów stowarzyszenia:

• Wyodrębnić stałą dla wszystkich członków stowarzyszenia wartość składki członkowskiej, która nie podlega podatkowi VAT oraz
• Ustalić wysokość odpłatności za usługi powiadamiania o zleceniach w zależności od ilości przekazywanych zleceń dla poszczególnych członków stowarzyszenia (usługa z VAT 23%).

Czynność opodatkowana powstaje natomiast wyłącznie w związku z zaistnieniem skutku prawnego określonego umową między stronami, to jest m.in. z wykonaniem określonej usługi. W katalogu takich umów nie mieści się zadeklarowanie przynależności do jakiejś organizacji lub stowarzyszenia i opłacanie z tego tytuł u składek. Tym samym nie ma żadnych podstaw prawnych by twierdzić, że składki członkowskie stanowią wynagrodzenie za jakiekolwiek świadczenie.

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z pytaniem, czy można dokonać rozdzielenia na fakturze stałej dla wszystkich członków stowarzyszenia wartość składki członkowskiej (niepodlegającej opodatkowaniu) od odpłatności za usługi powiadamiania o zleceniach, która uzależniona byłaby od ilości przekazywanych zleceń dla poszczególnych członków stowarzyszenia?

W ocenie Wnioskodawcy, Stowarzyszenie ma prawo do rozdzielenia składek członkowskich nie podlegających opodatkowaniu VAT od udokumentowanych przychodów z tytułu usług wspomagających transport podlegających odpowiednio przypisanej stawce VAT.

DKIS uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i wskazał, że „(…) zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy, przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

W myśl art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
   1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
   2. czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
   3. dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy,

na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)   czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2)   sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 – jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Przy czym, jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji, a ustawodawca określił w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, faktura powinna zawierać m.in.,

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem;

Wobec powyższego, faktura dokumentuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. W przedmiotowej sprawie czynnością opodatkowaną jest informowanie kierowców – członków Stowarzyszenia o zleceniach. Natomiast pobierana składka członkowska, jak Państwo wskazują, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego zobowiązani Państwo będą do wystawienia faktury wyłącznie dokumentującej odpłatne świadczenie usług, czyli informowanie kierowców o zleceniach”.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu