Zapłata za fakturę w formie przeniesienia prawa własności nieruchomości wskutek orzeczenia sądu ? czy powstaje wówczas obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

     Czy w przypadku, gdy należność wynikająca z wystawionej przez podatnika faktury, z wykazaną kwotą podatku od towarów i usług, zostanie uregulowana na mocy orzeczenia sądu przez przeniesienie prawa własności nieruchomości, to podatnik na obowiązek zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?

     Kwestia ta została poruszona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 kwietnia 2020 r. (0111-KDIB2-3.4014.25.2020.2.BB), a organ podatkowy zajął następujące stanowisko: ?Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1519, ze zm.) ? zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

     Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy). Podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 i 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

      (?) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był wierzycielem z tytułu niezapłaconej faktury VAT. W wyniku postępowania egzekucyjnego nieruchomość dłużnika (udział w ? części) mógł nabyć każdy chętny licytant. Wnioskodawca w takiej sytuacji otrzymałby swoją wierzytelność w gotówce (należność główną i odsetki) bez obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Jako wierzyciel egzekwujący Wnioskodawca nie brał udziału w licytacji. W związku z bezskuteczną drugą licytacją Wnioskodawca wystąpił do Sądu Rejonowego o przejęcie na własność opisanej nieruchomości w części należącej do dłużnika (?). Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku przez Sąd Wnioskodawca wystąpił o zaliczenie udziału w tej nieruchomości na poczet pokrycia swojej wierzytelności. Sąd postanowił przyznać ją Wnioskodawcy na podstawie art. 999 § 1 w związku z art. 968 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

     Wnioskodawca złożył 01 sierpnia 2018 r. deklarację PCC-3 i wpłacił na rachunek urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 3.634,00 zł, z tytułu nabycia od jego dłużnika udziału w nieruchomości w ramach przysługującej wierzytelności.

      (?) W analizowanej sprawie Wnioskodawca nabył udział w nieruchomości swojego dłużnika w drodze orzeczenia Sądu o przysądzeniu własności stosownie do art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Wnioskodawca wystąpił do Sądu o przejęcie opisanego udziału w nieruchomości w związku z dwoma bezskutecznymi licytacjami. W rezultacie prawomocne postanowienie o przysądzeniu tego prawa wywołało takie same skutki jak umowa sprzedaży.

     Prawomocne postanowienie sądu o przysądzeniu własności przenosi bowiem własność na nabywcę. Jest ono skutkiem uwzględnienia wniosku wierzyciela o przejęcie nieruchomości, a nie skutkiem wygrania przetargu przez licytanta, który zaoferował najwyższą cenę, co jednak pozostaje bez wpływu na wynik sprawy. Dla oceny skutków takiego rozstrzygnięcia nie ma bowiem znaczenia okoliczność, iż orzeczenie to zapadło po bezskutecznej licytacji i było konsekwencją uwzględnienia wniosku wierzyciela o przejęcie nieruchomości za określoną cenę.

     Zatem Wnioskodawca postąpił prawidłowo składając w związku z tą czynnością deklaracje PCC-3 i uiszczając podatek. Nie ma zatem podstaw do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Fakt, iż Wnioskodawca w ten sposób wyegzekwował swoją wierzytelność pozostaje bez wpływu na powstanie obowiązku podatkowego. W analizowanej sprawie to wydane orzeczenie sądu wywołujące takie same skutki prawne jak umowa sprzedaży spowodowało powstanie obowiązku podatkowego.

     Odnosząc się do wskazanej przez Wnioskodawcę kwestii podwójnego opodatkowania należy stwierdzić, że opodatkowanie dostawy warchlaków było związane z odrębnymi kwestiami opodatkowania ? dostawą konkretnego towaru na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, która to dostawa nie pozostaje w korelacji z opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnej nabycia nieruchomości. Nie można tych sytuacji postawić obok siebie jako jednej i tej samej przyczyny opodatkowania, tej samej czynności?.

     Reasumując, jeżeli podatnik zamiast zapłaty za fakturę (z kwotą VAT) otrzyma od dłużnika na mocy orzeczenia sądu prawo własności nieruchomości, to ma obowiązek zapłacić dodatkowo podatek od czynności cywilnoprawnych.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu