Zapłata zaliczki przez pośrednika a obowiązek podatkowy w VAT

Jak należy ustalić moment powstania obowiązku podatkowego w VAT w sytuacji gdy podatnik otrzymuje zaliczkę od pośrednika ? czy wiążąca dla podatnika jest data otrzymania zaliczki przez pośrednika od klienta czy data otrzymania zaliczki przez podatnika od pośrednika?

Kwestia ta została poruszona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 marca 2021 r. (0113-KDIPT1-3.4012.910.2020.3.MJ), w której organ zajął następujące stanowisko: ?Zgodnie art. 19a ust. 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W myśl art. 19a ust. 2, w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Ustawodawca w ustawie o VAT nie sprecyzował co należy rozumieć przez moment wykonania usługi. Jednakże należy przyjąć, że momentem wykonania usługi jest moment faktycznego wykonania wszystkich działań i czynności składających się na daną usługę. Moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Przy określaniu chwili wykonania usługi należy mieć na uwadze specyfikę danej usługi i obowiązki ciążące na stronach umowy, w szczególności rodzaj i charakter składających się na daną usługę czynności. Wyżej wymienione kwestie ? zgodnie z zasadą swobody zawierania umów regulowane są w zawieranych przez strony umowach cywilnoprawnych, chyba, że zasady wykonywania danego rodzaju usług są regulowane przepisami prawa.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „zaliczka” i „przedpłata”, w związku z tym należy posiłkować się znaczeniem słownikowym.

Zgodnie z definicją zawartą w „Słowniku języka polskiego PWN” (www.sjp.pwn.pl), „zaliczka” to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet należności. Natomiast „przedpłata” to określona suma pieniędzy, stanowiąca część ceny towaru lub usługi, wypłacona z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie.

Zaliczka, jak również przedpłata jako zapłata na poczet przyszłej należności musi zatem być powiązana z konkretną transakcją.

Z przytoczonych definicji wynika, że otrzymanie zaliczki lub przedpłaty wiąże się z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji. Cechą charakterystyczną zaliczki i przedpłaty jest to, że są one częścią należności wpłacaną z góry na poczet należności.

Z okoliczności sprawy wynika, że Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. Działalnością spółki jest prowadzenie domu wczasowego. Spółka podpisuje umowę z kontrahentem (zwanym dalej pośrednikiem), który ma za zadanie zamieszczać ofertę domu wczasowego w serwisie za pośrednictwem strony internetowej. Pośrednik zobowiązuje się do pozyskiwania klientów, rezerwacji miejsc w domu wczasowym w ich imieniu oraz do przyjmowania zaliczek na poczet tych pobytów. Umowa stanowi, iż pośrednik otrzymaną od klienta zaliczkę przekazuje na rachunek bankowy spółki dopiero kilka dni przed przyjazdem klienta na pobyt. Spółka za pośrednictwem kontrahenta świadczy usługi krótkotrwałego zakwaterowania.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla zaliczek wpłacanych pośrednikowi na poczet świadczenia usługi krótkotrwałego zakwaterowania w domu wczasowym.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis art. 19a ust. 1 formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Jednakże, stosownie do art. 19a ust. 8 powołanej ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o VAT nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje, jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Należy jednak wskazać, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług. Ponadto, stosownie do art. 353? ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z Dz. U. z 2020 r., poz. 1740), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego.

Jak wynika z wyżej przedstawionych okoliczności sprawy, wpłacone zaliczki związane są z przyszłą konkretną transakcją, co pozwala je traktować jak zaliczki w rozumieniu art. 19a ust. 8 ustawy. W związku z powyższym bez znaczenia jest dla rozstrzygnięcia okoliczność, jak strony (pośrednik i Wnioskodawca) umówiły się co do terminu, w którym płatności od klientów zostaną przekazane na konto bankowe Wnioskodawcy, gdyż pomiędzy Wnioskodawcą a pośrednikiem, jak to wynika z opisu analizowanej sprawy, nie dochodzi do sprzedaży.

W konsekwencji w niniejszej sprawie w momencie otrzymania od klienta wpłaty za usługę krótkotrwałego zakwaterowania w domu wczasowym powstaje u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy. W omawianej bowiem sytuacji otrzymana od klienta płatność ma wyraźny związek z późniejszym konkretnym świadczeniem, które jest jasno sprecyzowane w momencie nabycia. Zapłata uprawnia bowiem klienta do skorzystania z usług Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że w przypadku otrzymania przez pośrednika zaliczki na poczet świadczonych przez Wnioskodawcę usług krótkotrwałego zakwaterowania, obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy ? z chwilą jej otrzymania przez pośrednika, w odniesieniu do otrzymanej kwoty?.

Należy zatem stwierdzić, iż w opinii Organu dla podatnika w sytuacji gdy nie dochodzi do sprzedaży pomiędzy pośrednikiem a podatnikiem na potrzeby określenia momentu powstania obowiązku podatkowego wiążąca jest data otrzymania zapłaty na rachunek pośrednika, a nie data przekazania tych środków pieniężnych przez pośrednika na rachunek podatnika.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu