WSA w Gdańsku stanął na stanowisku, iż podatnik może kierować się wnioskami wyciągniętymi z orzecznictwa TSUE i wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku – naczelnik urzędu skarbowego nie może przy tym odmówić odsetek podatnikowi.
Podatnik, który wniósł skargę, uznał, iż błędnie uznano, że świadczenia podatników stanowią usługi gastronomiczne opodatkowane 8% stawką podatku od towarów i usług, a nie dostawę gotowych posiłków opodatkowaną stawką 5%. Mimo to podatnik był zmuszony do zastosowania się do wykładni przedstawionej w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2016 r., przyjętej w praktyce orzeczniczej organów podatkowych, gdyż w przeciwnym wypadku naraziłby się na wszczęcie postępowania podatkowego. Przyczyną złożenia przez podatnika wniosku o zwrot powstałej nadpłaty i nadwyżki wraz z oprocentowaniem było wydanie przez TSUE orzeczenia z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie C-703/19. Wyrok TSUE dotyczył zwrotu za okresy objęte skorygowanymi deklaracjami powstałej nadpłaty (bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę), jak i kwoty, o które zwiększono nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. W przywołanym wyroku TSUE orzekł, iż wbrew stanowisku wyrażonemu we wspomnianej wcześniej interpretacji ogólnej podatnik, którego dotyczył wyrok, był uprawniony do stosowania 5% stawki VAT w odniesieniu do sprzedaży dokonywanej w systemach „drive in”, „walk through” oraz pozostałych schematach sprzedaży („in-store” oraz „food court”) w tej części, w jakiej sprzedaż ta realizowana była na wynos.
Istota sporu w sprawie, w której orzekał WSA w Gdańsku sprowadza się do stwierdzenia, czy nadpłata w podatku od towarów i usług oraz nadwyżka podatku naliczonego nad należnym do zwrotu, wynikające ze złożonych przez podatnika korekt deklaracji VAT-7 powstały w wyniku wyroku TSUE z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie C-703/19, a w konsekwencji – czy podatnikowi przysługuje oprocentowanie na zasadach określonych w art. 78 § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Zdaniem organów podatkowych oprocentowanie jest nienależne, bowiem nadpłata powstała w wyniku złożenia korekt deklaracji VAT-7, sporządzonych przez podatnika w rezultacie samoobliczenia wraz z wnioskiem o zwrot powstałej nadpłaty, a nie orzeczenia TSUE, który odpowiadał na pytanie prejudycjalne w konkretnej sprawie i jednocześnie nie zakwestionował prawidłowości implementacji przepisów dyrektywy VAT do prawa krajowego. Ponadto w ocenie organów podatkowych nadwyżka podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy nie jest nadpłatą, a jedynie elementem konstrukcji podatku od towarów i usług. Dopiero niezwrócona w terminie jest nadpłatą i podlega oprocentowaniu, co potwierdza treść art. 87 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
WSA w Gdańsku przyznał jednak rację podatnikowi i uznał, że zwrot nadpłaty, będącej przedmiotem wniosku jest rezultatem wydanego przez TSUE orzeczenia w sprawie C-703/19.
W orzecznictwie TSUE utrwalił się pogląd, z którego wynika, że państwa członkowskie, które pobrały podatki niezgodnie z prawem unijnym zasadniczo zobowiązane są zarówno do zwrotu kwot podatków pobranych z naruszeniem prawa unijnego, jak i do zapłaty odsetek w celu wyrównania braku dostępności pobranych kwot – podatnikowi przysługuje prawo do zwrotu kwoty podatku, a także prawo do zapłaty odsetek. Te prawa podatnika mają podstawę w przepisach prawa unijnego, zakazujących pobierania tych podatków a obowiązek ich zwrotu podniesione zostały do rangi zasady.
Z orzecznictwa TSUE wynika ponadto, że w sytuacji, gdy brak jest przepisów unijnych dotyczących zwrotu niesłusznie pobranych podatków to do wewnętrznego porządku prawnego każdego państwa należy wyznaczenie właściwych organów i ustalenie zasad postępowania mających zastosowanie do takich żądań zwrotu.
Na podstawie powyższych okoliczności WSA w Gdańsku uznał, że skarżący dokonał rozliczeń stosując się do przyjmowanego od lipca 2016 r. – za sprawą interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2016 r. – sposobu wykładni przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i w konsekwencji został pozbawiony prawa do dysponowania kwotą odpowiadającą wysokości nadpłaty oraz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Dopiero na skutek wyroku TSUE, przesądzającego o konieczności zmiany praktyki krajowych organów podatkowych w omawianym zakresie, skarżący mógł złożyć korekty deklaracji upatrując w przywołanym wyroku źródła nadpłaty i nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, których oprocentowania zażądał.
W niniejszej sprawie organy pominęły fakt, że podatnik zastosował się do wykładni przepisów zawartej w interpretacji ogólnej Ministra Finansów, a więc dokonał rozliczenia zgodnie z dotychczas przyjmowaną przez organy podatkowe praktyką, co doprowadziło do nadpłacenia przez niego podatku. Powyższa praktyka uległa zmianie dopiero po wydaniu przez TSUE orzeczenia w sprawie C-703/19, za sprawą którego wyeliminowana została niezgodna z prawem unijnym wykładnia prawa krajowego stosowana przez organy podatkowe, co umożliwiło skarżącemu wystąpienie z wnioskiem z dnia 29 października 2021 r. i otrzymanie zwrotu nadpłaty oraz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.
W tym stanie rzeczy WSA w Gdańsku (wyrok o sygn. akt I SA/Gd 823/22) nakazał organowi nie tylko zwrócić nadpłatę wynikającą z różnic w stawce VAT od sprzedaży (5 proc. zamiast 8 proc. i 23 proc.), lecz także wypłacić oprocentowanie i to od dnia powstania nadpłaty.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
