Serwis Doradztwa Podatkowego

Zbycie przedsiębiorstwa

     Zgodnie z art. 552 kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Oznacza to, że możliwe jest zbycie całego przedsiębiorstwa w drodze jednej czynności prawnej.

     Skutkiem tego jest przeniesienie wszelkich praw, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Tak więc przedsiębiorstwo jest zbywane tzw. uno actu (jednym aktem).

     Stronom umowy przysługuje swoboda co do tego, jakie elementy tworzące przedsiębiorstwo zostaną objęte daną umową. Część z nich może zostać wyłączona ze sprzedaży i pozostać własnością sprzedającego. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że owa swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też sprzedaż przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo (wyrok Sądu Najwyższego z 25 listopada 2010 roku, I CSK 703/09). Z pewnością umową powinny zostać objęte wszystkie te przedmioty, bez których przedsiębiorstwo nie może funkcjonować. Wyjaśnić należy, że w razie zbycia (w tym darowizny) przedsiębiorstwa, zbycie odnosi skutek co do wszystkich jego składników niematerialnych i materialnych, nawet tych, które nie zostały wyraźnie wymienione w umowie, natomiast każde wyłączenie powinno zostać wyraźnie wskazane w umowie. Oczywiście sprzedaż przedsiębiorstwa musi w całości nastąpić na rzecz tych samych nabywców. Jeżeli poszczególne przedmioty łącznie tworzące przedsiębiorstwo zostaną zbyte na rzecz różnych nabywców, to nie sposób uznać, że nastąpiła sprzedaż przedsiębiorstwa.

Zbycie przedsiębiorstwa powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jeśli jednak w skład przedsiębiorstwa wchodziłaby nieruchomość, konieczne jest zachowanie formy aktu notarialnego. W przeciwnym razie wystarczy forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi.

     Zgodnie z art. 554 kc nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa. Oznacza to, że osoba, która kupuje przedsiębiorstwo, musi liczyć się z odpowiedzialnością za jego zobowiązania powstałe przed datą nabycia. Nawet jeżeli w umowie zbywca przedsiębiorstwa przyjął na siebie wyłączną odpowiedzialność za te zobowiązania, to i tak wierzyciele będą mieli prawo żądać zapłaty także od nabywcy. Sprzedaż przedsiębiorstwa nie zwalnia dotychczasowego właściciela z długu. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Podkreślenia wymaga, że nabywca przedsiębiorstwa nie będzie ponosił odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w związku z jego prowadzeniem przed dniem jego nabycia, jeżeli mimo zachowania należytej staranności w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach.

 

Małgorzata Słomka

Doradca podatkowy nr 09900

malgorzata.slomka@isp-modzelewski.pl

tel. 22 517 30 64

Skontaktuj się z naszą redakcją